Búi trĩ lòi ra ngoài là hiện tượng làm rất nhiều người bệnh cảm thấy lo lắng, bất an khi đi đại tiện vì nhìn thấy “cục màu hồng” lòi ra ngoài hậu môn. Nhưng búi trĩ lòi ra ngoài báo hiệu bệnh gì? Và làm thế nào để búi trĩ co lên một cách tự nhiên là điều mà không phải ai cũng biết.
Búi trĩ lòi ra ngoài báo hiệu bệnh gì?
Búi trĩ lòi ra ngoài hậu môn – triệu chứng sa búi trĩ là một biểu hiện thường thấy từ bệnh trĩ cấp độ 2. Thông thường, búi trĩ lòi ra ngoài hậu môn khi người bệnh trĩ rặn đại tiện hoặc người bệnh ngồi quá lâu, vận động quá sức hoặc vận động mạnh đột ngột.
Búi trĩ lòi ra ngoài không chỉ gây khó khăn khi đi đại tiện, ngứa ngáy hậu môn mà còn có thể gây nhiễm trùng, sưng đau và nhiều biến chứng bệnh trĩ khác nếu không được chữa trị kịp thời.
Sa búi trĩ thường gặp nhất ở 2 dạng là : sa búi trĩ nội và sa búi trĩ ngoại – tương ứng với bệnh trĩ nội và bệnh trĩ ngoại.
Ở bệnh trĩ ngoại, sa búi trĩ biểu hiện qua việc vùng rìa hậu môn có nổi các cục sưng phồng, căng mọng dưới da và to dần theo thời gian. Nó làm hậu môn mất đi các nếp nhăn tự nhiên và sưng phù kèm theo cảm giác cộm, vướng rát khi tiếp xúc rất khó chịu.
Ở bệnh trĩ nội, búi trĩ nội lòi ra ngoài như ngầm báo hiệu bệnh trĩ bắt đầu biến chứng lên cấp độ mới nặng và nguy hiểm hơn.
Búi trĩ lòi ra ngoài theo mấy giai đoạn?
Búi trĩ lòi ra ngoài hậu môn theo 4 giai đoạn tương ứng với 4 cấp độ phát triển bệnh trĩ. Hay hiểu theo một cách khác, cấp độ bệnh trĩ càng cao thì tình trạng sa búi trĩ càng nặng và khó điều trị.
Sa búi trĩ cấp độ 1: ở giai đoạn đầu sa búi trĩ thường không có biểu hiện rõ ràng nào và không thể nhìn bằng mắt thường do các búi trĩ nằm sâu trong vùng trực tràng – hậu môn; kích thước búi trĩ còn nhỏ.
Sa búi trĩ cấp độ 2: Bình thường không thấy lòi trĩ ra ngoài, chỉ khi người bệnh rặn đại tiện, các búi trĩ lòi ra ngoài hậu môn với độ dài ít và sẽ tự co vào trong ống hậu môn khi người bệnh vệ sinh xong.
Sa búi trĩ cấp độ 3: Búi trĩ lòi ra ngoài nhiều hơn khi bệnh nhân đi đại tiện và không thể tự co lại vào bên trong hậu môn khi người bệnh đại tiện xong. Khi người bệnh dùng các lực bên ngoài tác động như nhét, ấn thì búi trĩ sẽ co lại (xem thêm: Trĩ cấp độ 3 có cần phẫu thuật?)
Đồng thời, ở giai đoạn này sa búi trĩ và các dấu hiệu bệnh trĩ nội xảy ra với mức độ thường xuyên hơn. Búi trĩ có thể lòi ra ngoài ngay cả khi ngồi lâu, đứng lâu hay lao động quá sức, làm ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống, sinh hoạt và sức khỏe của người bệnh.
Sa búi trĩ cấp độ 4: Lòi trĩ ở giai đoạn này mang tính chất rất nghiêm trọng và đây cũng là giai đoạn bệnh phát triển nặng nhất. Búi trĩ lòi ra bên ngoài và không thể tự co vào bên trong hậu môn dù người bệnh có tác động.
Nó gây ra cảm giác đau rát rất khó chịu và có thể gây ra các biến chứng như: sa nghẹt hậu môn, tắc mạch trĩ, nứt kẽ hậu môn… nếu không được điều trị kịp thời.
☛ Xem chi tiết: Các biểu hiện của bệnh trĩ
Làm sao để búi trĩ teo lại và thụt vào?
Làm thế nào để búi trĩ có lên khi bị sa búi trĩ là ? Khi phát hiện sa búi trĩ, bạn nên đi khám chuyên khoa để biết chính xác tình trạng sa búi trĩ đang ở mức độ nào? dạng nặng hay nhẹ? Từ đó bác sĩ sẽ đưa ra lời khuyên và hướng điều trị phù hợp với trường hợp của bạn.
Tuy nhiên, nếu trong trường hợp cấp bách quá đau đớn do bị trĩ lòi ra ngoài mà chưa kịp thăm khám, bạn có thể tham khảo một số cách làm co búi trĩ tại nhà dưới đây:
Cách làm co búi trĩ bằng mẹo dân gian
Cách làm búi trĩ co bằng mẹo dân gian thường áp dụng cho các trường hợp bị sa búi trĩ ở mức độ nhẹ (trĩ cấp độ 1 và trĩ cấp độ 2). Nếu bị lòi búi trĩ cấp độ 3 hoặc nặng hơn thì các phương pháp này không mang lại hiệu quả cao do kích thước búi trĩ lớn.
Để làm co trĩ người bệnh có thể tham khảo một số loại cây lá dân gian với cách thực hiện như sau:
Cách làm co búi trĩ bằng cây rau diếp cá
Cách làm: Chuẩn bị khoảng 300g rau diếp cá tươi và rửa sạch và ngâm nước muối loãng khoảng 20 phút rồi vớt ra, dùng ăn sống rau diếp cá trực tiếp hàng ngày.
Ngoài ra, có thể dùng lá rau diếp cá xay nhỏ hoặc giã nát rồi đắp vào vùng hậu môn sau đó cố định lại bằng miếng vải sạch hoặc bông gạc. Rau diếp cá có khả năng sát trùng cao, kháng viêm và làm lành tổn thương rất tốt.
Trong chữa trị bệnh trĩ, rau diếp cá có tác dụng làm giảm cảm giác ngứa ngáy vùng hậu môn, kháng viêm và hỗ trợ làm co teo búi trĩ ở cấp độ nhẹ khá hiệu quả. Đây cũng là loại cây có tính mát giúp giải nhiệt cơ thể, cải thiện chứng táo bón – một nguyên nhân thường gặp gây bệnh trĩ.
Cách làm trĩ thụt vào bằng sung quả
Cách làm: lấy khoảng 10 – 15 quả sung xanh, rửa sạch và ngâm với nước muối loãng, sau đó dùng ăn sống hàng ngày.
Người bệnh cũng có thể kết hợp đồng thời dùng sung quả xanh cho vào đun với khoảng 1,5 lít nước sạch, cho thêm 1 thìa muối tinh. Đến khi nồi sôi thì vặn nhỏ và đun tiếp thêm 10 – 15 phút.
Dùng nước sung ngâm hậu môn lần/ngày nhằm làm dịu cảm giác đau rát hậu môn, hỗ trợ giảm ngứa hậu môn, giúp săn se búi trĩ làm trĩ thụt vào cũng như làm giảm tỉ lệ viêm sưng, nhiễm trùng búi trĩ.
Cách làm co búi trĩ bằng dầu dừa
Dùng dầu dừa dạng lỏng đổ đầy vào các khay đá hình viên đạn sau đó cho vào ngăn đá để dầu dừa đông cứng lại.
Tách dầu dừa trong khay đá và đặt vào bên trong hậu môn – trực tràng. Hãy ấn đặt sâu nhất có thể, sau đó thực hiện tư thế nằm ngửa người trong 60 phút để dầu dừa có thời gian tan và điều trị các búi trĩ nội sâu trong hậu môn.
Đối với bệnh trĩ ngoại, có thể dùng dầu dừa bôi trực tiếp vào búi trĩ ngoại quanh rìa hậu môn nhằm sát khuẩn búi trĩ cũng như hỗ trợ làm săn se, co nhỏ búi trĩ.
☛ Xem thêm: Ngâm lá trầu không chữa bệnh trĩ
Cách làm teo búi trĩ bằng cây thầu dầu tía
Chuẩn bị: Lá thầu dầu tía + lá vông: mỗi vị 80g; ¼ thìa muối tinh.
Cho tất cả nguyên liệu vào một tô và giã nát nhuyễn. Sau đó gói hỗn hợp lá thầu dầu tía, lá vông và muối tinh vào một miếng vải sạch rồi đem hơ trên lửa. Khi ấm nóng thì đắp trực tiếp vào búi trĩ. Thực hiện liên tục khoảng 10 – 15 phút.
Ngày thực hiện 1 lần, nên áp dụng trước khi đi ngủ. Kiên trì thực hiện khoảng 6 tuần sẽ thấy hiệu quả teo búi trĩ.
Cách làm teo trĩ bằng cây lược vàng
Lấy 1 – 2 lá lược vàng tươi, rửa sạch, thái thành từng khúc rồi đem giã nát với vài hạt muối tinh. Dùng hỗn hợp thu được đắp trực tiếp vào vùng búi trĩ và cố định lại bằng băng gạc để đảm bảo lá lược vàng được tiếp xúc trực tiếp vào búi trĩ. Đắp khoảng 60 phút thì gỡ bỏ.
Kiên trì thực hiện 4 – 6 tuần sẽ thấy kích thước búi trĩ teo nhỏ dần, cảm giác ngứa rát hậu môn cũng được cải thiện đáng kể.
Cách làm búi trĩ nhỏ lại với cây cúc tần
Chuẩn bị: 4 loại lá cúc tần, ngải cứu, lá lốt, lá sung, mỗi loại 300g và nửa củ nghệ tươi.
Cách làm:
Rửa sạch các nguyên liệu rồi cho vào một nồi lớn đun với 3 lit nước sạch. Riêng nghệ tươi đem thái thành lát mỏng để đạt được hiệu quả tốt hơn.
Khi nồi sôi khoảng 15 phút thì người bệnh nhắc ra và bắt đầu xông hơi vùng búi trĩ, hậu môn.
Khi nước còn ấm, chắt lấy phần nước trong rồi tiến hành ngâm hậu môn khoảng 20 phút. Sau đó rửa nhẹ nhàng vùng búi trĩ một lần nữa và thấm khô bằng khăn mềm.
Kiên trì xông hơi ít nhất 1 lần/ngày. Thực hiện liên tục khoảng 8 tuần sẽ thấy kích thước búi trĩ co nhỏ lại và có thể rụng đi.
Cách làm teo trĩ bằng thuốc Tây y
Ngoài cây lá dân gian, người mắc trĩ cũng có thể tham khảo một số thành phần thuốc Tây làm teo trĩ cấp độ nặng (trĩ độ 2, trĩ độ 3). Có 2 dạng thuốc Tây y làm co teo búi trĩ thường gặp nhất là thuốc làm teo trĩ tại chỗ với các loại kem bôi, gel bôi, dung dịch sát trùng… và thuốc làm co teo trĩ dạng uống nhằm điều trị từ bên trong.
Tùy vào cấp độ bệnh trĩ hiện tại của bạn mà bác sĩ chuyên khoa có thể cân nhắc kê đơn thuốc bôi kết hợp với thuốc uống phù hợp nhằm đạt hiệu quả teo trĩ tốt nhất.
Thuốc làm teo trĩ tại chỗ
Thành phần thuốc làm bền tĩnh mạch giúp làm giảm tình trạng đi ngoài ra máu, hạn chế phát triển kích thước búi trĩ, hỗ trợ làm teo co nhỏ búi trĩ như:
- Ephedrin sulfat 0,1-0,125%
- Phenylephrin HCl 0,25%, …
Thành phần thuốc chống viêm, tiêu sưng búi trĩ và giảm cảm giác đau rát, khó chịu vùng hậu môn:
- Lidocain 2-5%
- Hydrocortison 0,25-1%
- Benzocain 5-20%…
Thành phần thuốc ngăn ngừa nhiễm khuẩn, giảm tình trạng sưng tấy và phù nề búi trĩ và hậu môn như:
- Neomycin
- Framycetin…
Thành phần ngăn chặn kích ứng, ngứa vùng hậu môn – trực tràng, giảm bớt tình trạng mất nước như:
- Lanolin
- Glycerin
- Kem kẽm oxyd 10%
- Thuốc bôi Xylocaine Jelly 2%…
Dùng thuốc uống làm co búi trĩ
Thành phần thuốc nhuận tràng giúp việc đi đại tiện dễ dàng hơn, làm giảm tình trạng đi ngoài đại tiện ra máu tươi:
- Forlax dạng bột
- Sorbitol 5g
- Duphalac 10g/15ml
Thuốc uống làm bền thành mạch giúp giảm bớt sự giãn nở quá mức của các tĩnh trĩ, làm chậm sự phát triển kích thước búi trĩ đồng thời hỗ trợ làm búi trĩ thụt vào:
- Daflavon 500mg
- Biệt dược thuộc nhóm OPCs (oligomeric proantho cyaniding complexes)
Thành phần thuốc kháng viêm, giúp làm giảm phù nề búi trĩ và vùng hậu môn:
- Alpha chymotripsin
- Biệt dược thuộc nhóm thuốc NSAIDs
- Glucocorticoid,…
Thành phần thuốc giảm đau như:
- Thuốc aracetamol
- Biệt dược thuộc nhóm NSAIDs…
Một số loại flavonoid có khả năng đối kháng tác dụng của các chất trung gian hóa học đồng thời làm tăng trương lực mạch máu như:
- Hesperidin
- Diosmin.
☛ Tham khảo thêm: Thuốc điều trị bệnh trĩ
Cách làm co teo trĩ ở cấp độ trĩ nặng (trĩ độ 4)
Cắt mổ búi trĩ là phương pháp được cân nhắc lựa chọn cuối cùng để làm búi trĩ teo nhỏ và thụt vào ở bệnh trĩ độ 4. Khi phải lựa chọn phương pháp này cũng đồng nghĩa với búi trĩ của bạn quá lớn, búi trĩ không còn khả năng co lại vào trong hậu môn, bệnh đã quá nặng. Thường ở thời điểm này các loại thuốc uống chữa trị nội khoa từ bên trong không mang lại kết quả mong muốn.
Phẫu thuật cắt mổ búi trĩ chỉ được thực hiện khi đã làm các xét nghiệm cận lâm sàng xác định mức độ bệnh trĩ hiện tại và phải có chỉ định từ bác sĩ điều trị.
Ưu điểm:
- Loại bỏ búi trĩ nhanh chóng, kể cả búi trĩ có kích thước lớn.
- Ngăn ngừa các biến chứng bệnh trĩ có thể xảy ra ở trĩ cấp độ 4.
- Áp dụng được với mọi loại sa búi trĩ.
- Sử dụng máy móc điều trị tiên tiến, hiện đại.
Nhược điểm:
- Có thể gây đau đớn cho người bệnh. Tùy thuộc vào từng loại phẫu thuật cắt trĩ mà mức độ đau đớn và thời gian phục hồi sẽ khác nhau.
- Có thể xảy ra các biến chứng sau hậu phẫu như: cắt trĩ xong bị phù nề; nhiễm trùng hậu phẫu, hoạt động hậu môn bị ảnh hưởng…
- Vẫn có tỉ lệ tái phát lại nếu người bệnh không thiết lập một chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt hợp lý.
- Chi phí thực hiện cao.
Một số loại phẫu thuật cắt búi trĩ phổ biến hiện nay như:
- Cắt trĩ bằng phương pháp PPH
- Phẫu thuật cắt trĩ bằng phương pháp Longo
- Phẫu thuật cắt trĩ bằng sóng cao tần HCPT
- Phẫu thuật cắt búi dom bằng tia Laser
- Cắt búi trĩ Milligan Morgan
- …
Hướng dẫn đẩy búi trĩ vào trong
Khi búi trĩ lòi ra khỏi hậu môn, nó có thể bị kẹt hoặc đóng cục gây đau và sưng to. Nếu búi trĩ lòi ra ngoài hậu môn, bạn có thể cố gắng nhẹ nhàng đẩy lại nó đúng vị trí bên trong hậu môn nếu việc này không làm bạn quá đau. Hãy hỏi ý kiến bác sĩ về tình trạng bệnh của mình để chắc chắn việc làm này được bác sĩ cho phép.
Đẩy búi trĩ thụt vào ở trẻ em
Mang găng tay dùng một lần, và bôi gel trơn lên ngón tay của bạn.
Nhẹ nhàng đẩy bất kỳ búi trĩ nào nhô ra khỏi hậu môn.
Áp một túi nước đá vào hậu môn để giúp giảm sưng. Hãy bọc một miếng vải ẩm ngoài túi nước đá để không làm hỏng da của bé.
Đẩy búi trĩ thụt vào ở người lớn
Nếu búi trĩ bị sa lồi ra ngoài sau khi đi đại tiện, trước tiên bạn hãy vệ sinh sạch sẽ hậu môn.
Mang găng tay dùng một lần, bôi gel trơn lên ngón tay của bạn. Hoặc dùng một miếng vải mềm, ấm, ướt.
Trong tư thế ngồi trên bệ toilet, dùng ngón tay đẩy từ từ búi trĩ vào trong.
Sau đó, đứng lên trong khi ngón tay vẫn giữ búi trĩ, để đảm bảo nó được đẩy vào thuận lợi
Áp một túi nước đá vào hậu môn để giúp giảm sưng. Hãy bọc một miếng vải ẩm ngoài túi nước đá để không làm hỏng da.
Các lưu ý khi nhét búi trĩ vào trong hậu môn
Một số lưu ý bạn cần biết trong quá trình đẩy búi trĩ thụt vào trong hậu môn:
- Nếu búi trĩ không thể đưa vào hậu môn dễ dàng, hãy đến gặp bác sĩ của bạn.
- Đừng dùng lực quá mạnh, cần đẩy nhẹ nhàng và chậm rãi.
- Nếu khó nhét búi trĩ trở lại, hãy dùng nước ấm rửa hoặc ngâm để làm ấm hậu môn, bạn sẽ đẩy dễ dàng hơn. Tuy nhiên, hãy đảm bảo không sử dụng nước ấm quá lâu.
- Lưu ý rằng bệnh sa trực tràng có thể bị nhầm lẫn với bệnh trĩ nội sa ra ngoài hậu môn. Vì vậy, bạn cần đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán bệnh chính xác.
★★ Có lẽ bạn sẽ cần: Bị bệnh trĩ nên ăn gì?
Việc điều trị sớm hay muộn khi phát hiện búi trĩ lòi ra ngoài ảnh hưởng rất lớn đến tỉ lệ khỏi bệnh hoàn toàn của người bệnh. Vì vậy, để bảo vệ sức khỏe bản thân cũng như tiết kiệm tiền bạc, công sức, thời gian điều trị, người bệnh hãy chủ động chữa bệnh trĩ sớm nhất khi phát hiện sa búi trĩ.
