Dư âm cuộc tranh luận về việc cà chua là một loại quả hay không vẫn còn vương vấn đâu đây, dù ta đã có câu trả lời cuối cùng là “Có” (tuy vậy, bạn vẫn không nên cho nó vào salad hoa quả). Vậy nên, hãy dùng một câu hỏi hóc búa mới để quên đi cái cũ: Ngô là rau, quả hay hạt ngũ cốc?
Để trả lời câu hỏi, ta cần hiểu rõ về yếu tố sinh học của ngô.
Một cây ngô có nhiều hoa (bộ phận cái của cây) và một bông cờ ở trên đỉnh (phần đực). Búp cờ tạo ra phấn, còn hoa có nhụy thụ phấn và tạo ra bắp ngô với nhiều hạt. Trước khi thành bắp ngô ta vẫn ăn, chúng cơ bản là những trụ cứng chứa đầy nhụy chưa thụ phấn. Mỗi nhụy có một râu duy nhất, với ra ngoài vỏ chờ đón phấn bay qua và dính lại. Khi được thụ phấn, râu này sẽ truyền thông tin di truyền tới nhụy và mỗi nhụy sẽ trở thành một hạt ngô.
Điều này phải xảy ra 400-600 lần để một hoa ngô phát triển thành một bắp đầy đủ. Đó là lý do đôi khi bạn có một vài bắp ngô chỉ có một ít hạt bởi không phải nhụy nào cũng được thụ phấn.
Chúng ta phân biệt cây ăn quả với cây rau tùy vào phần nào được sử dụng để ăn. Nếu chúng ta ăn phần sinh ra từ nhụy hay bộ phận sinh sản của cây, chúng ta gọi đó là cây ăn quả. Những thứ khác được gọi là rau hết. Hạt ngô cơ bản là hạt sinh ra từ nhụy/hoa của cây ngô, nên ngô trên lý thuyết là một loại quả.
Chính xác hơn, ngô là một loại quả “thóc” (caryopsis). Trong thực vật học, quả thóc là một loại quả đơn khô — nghĩa là quả được tạo thành từ một vỏ mỏng quanh hạt thay vì một lớp thịt dày, giúp hạt dễ khô. Người ta cũng gọi quả thóc là ngũ cốc; nó là loại quả cùng họ Poaceae với lúa, lúa mì và ngô.
Do đó, hạt ngũ cốc cũng là một loại quả. Có nghĩa là ngô vừa là quả vừa là ngũ cốc giống như lúa mỳ, hạt kê, yến mạch.
Vậy ngô có phải là rau không?
Theo cách nói thông thường, khái niệm “rau” thường được dùng để chỉ những loại nông sản không mọng nước, phải qua chế biến mới có thể tiêu thụ. Tuy ta chế biến ngô giống chế biến rau, nhưng ta lại không gọi rau là ngô được. Cũng như ta có thể nướng táo để ăn, nhưng đâu có gọi táo là “rau” bao giờ.
Tuy vậy vẫn nhiều người vẫn cứ đánh đồng rau ngô; thực tế, Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ cũng liệt kê ngô vào hàng “rau”. Khái niệm “rau” rộng rãi quá nên nhiều người trong số chúng ta cứ hay gộp thực phẩm gốc thực vật vào thành rau cả.
Kết luận: ngô là “con lai” của quả và hạt ngũ cốc, được chế biến như rau, thậm chí còn có thể được phết bơ và nướng như thịt.
Theo PopSci
