1. Tiêu chảy là gì ?
2. Sự nguy hiểm của tiêu chảy
3. Chế độ ăn uống của trẻ khi bị tiêu chảyTrong điều trị tiêu chảy điều quan trọng nhất là đề phòng mất nước, nhanh chóng điều trị mất nước và chế độ ăn của trẻ.
Để phòng mất nước ngày tại nhà bằng cách cho trẻ uống nhiều nước hơn bình thường như ORS, nước đun sôi để nguội, hoặc các dung dịch chế từ thực phẩm như cháo, nước cháo muối, nước gạo rang, nước cơm…Nếu có mất nước phải đưa trẻ đến gặp cán bộ y tế cơ sở hoặc trạm y tế để điều trị. Cách điều trị mất nước tốt nhất là cho trẻ uống ORS và các loại dung dịch chế từ thực phẩm. Số lượng dung dịch cần cho uống tại nhà sau mỗi lần đi ngoài là:
4. Các lọai dịch dùng trong điều trị tiêu chảy.
a. ORS (Oresol):
ORS (Oresol): Là dung dịch tốt nhất để điều trị
Cách pha dung dịch ORS: Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch trước khi pha
Đổ bột gói vào một cái bình ấm hay ấm tích nước sạch. Đong một lít nước sạch (hoặc một lượng nước thích hợp với từng loại gói được dùng), tốt nhất là nước đun sôi để nguội, trong trường hợp không thể có được thì dùng nước nào sạch nhất. Đổ nước vào bình chứa và ngoáy kỹ cho đến khi bột hòa tan hoàn toàn. Đậy bình lại và cho trẻ uống trong vòng 24 giờ. Đổ dung dịch đã pha đi khi đã quá 24 giờ và pha lại dung dịch mới.
b. Nước cháo muối
Dùng một nắm gạo, một nhúm muối và 6 bát ăn cơm nước sạch, rồi đun nhừ lọc qua giá lấy nước cho trẻ uống dần.
c. Nước gạo rang muối
Lấy 50g gạo (một vốc tay) đem rang vàng cho 6 bát ăn cơm nước đem nấu nhừ lọc qua rá cho 1 thìa cà phê muối ăn cho trẻ uống dần.
d. Nước chuối, nước hồng xiêm:
Chuối hoặc hồng xiêm 5 quả xay hoặc nghiền nát với 1 lít nước sôi để nguội + 1 thìa cà phê gạt ngang muối ăn cho trẻ uống dần.
e. Xúp cà rốt muối
Cà rốt 500g, muối ăn một thìa cà phê gạt ngang, 8 thìa cà phê đường. Cà rốt nấu nhừ chà qua rá hoặc cho vào máy xay sinh tố xay nhừ cho một nhúm muối đun sôi lại cho trẻ uống dần.
5. Ăn của trẻ khi bị tiêu chảy
Là vấn đề rất quan trọng để đề phòng cho trẻ bị sút cân và không bị suy dinh dưỡng.
a. Các loại thực phẩm nên dùng khi trẻ bị tiêu chảy:
b. Trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi đang bú mẹ: Vẫn tiếp tục cho trẻ bú bình thường và tăng số lần bú.
c. Trẻ trên 6 tháng tuổi:
d. Số lượng thức ăn:
e. Mẫu thực đơn khi trẻ bị tiêu chảy:
Thực đơn cho trẻ 6 tháng tuổi
Giờ
Ngày thứ 1
Ngày thứ 2
Ngày thứ 3+4
6h
Bú mẹ hoặc ăn sữa bò pha loãng ½ với nước cháo cà rốt: 100-150ml
Bú mẹ hoặc ăn sữa bò pha loãng ½ với nước cháo cà rốt hoặc sữa đậu tương 10%: 120-180ml
Bú mẹ hoặc sữa bò loãng ¾ so với bình thường (pha với nước cháo): 150-200ml
9h
– Bột thịt gà nạc + gà cốt
+ Bột gạo: 2 thìa cà phê
+ Thịt gà nạc: 20g (2 thìa)
+ Cà rốt nghiền: 2 thìa cà phê
+ Dầu ăn ½ thìa (2,5ml)
– Chuối nghiền ½ quả
– Bột thịt gà nạc + gà cốt
+ Bột gạo: 2 thìa cà phê
+ Thịt gà nạc: 20g (2 thìa)
+ Cà rốt nghiền: 2 thìa cà phê
+ Dầu ăn ½ thìa (2,5ml)
– Chuối nghiền ½ quả
– Bột thịt gà + cà rốt
+ Bột gạo: 3 thìa
+ Thịt gà nạc 30g + Cà rốt nghiền 2 thìa
+ Dầu ăn ½ thìa
12h
Giống bữa 6h
Giống bữa 6h
Giống bữa 6h
15h
– Bột thịt lợn nạc + cà rốt
+ Bột gạo 2 thìa
+ Thịt lợn thăn 20g
+ Cà rốt nghiền 2 thìa
+ Dầu ăn ½ thìa
– Táo nghiền ½ quả
– Bột thịt lợn nạc + gà cốt
+ Bột gạo: 2 thìa cà phê
+ Thịt gà nạc: 20g (2 thìa)
+ Cà rốt nghiền: 2 thìa cà phê
+ Dầu ăn ½ thìa
– Chuối nghiền ½ quả
– Bột thịt lợn nạc + cà rốt
+ Bột gạo 3 thìa
+ Thịt nạc 30g
+ Cà rốt nghiền 2 thìa
+ Dầu ăn ½ thìa
– Táo nghiền ½ quả
18h
Bú mẹ hoặc ăn sữa bò pha loãng ½ với nước cháo hoặc sữa đậu tương (100-150ml)
Bú mẹ hoặc ăn sữa bò pha loãng ½ với nước cháo hoặc sữa đậu tương 10%(120-180ml)
Bú mẹ hoặc ăn sữa bò pha loãng ½ với nước cháo hoặc sữa đậu tương 150-180ml
Từ 21h
Bú mẹ
Bú mẹ
Bú mẹ
Ghi chú:
Đối với trẻ từ 7-12 tháng
Giờ
Ngày thứ 1
Ngày thứ 2
Ngày thứ 3+4
6h
Bú mẹ
Bú mẹ
Bú mẹ
9h
– Bột thịt gà + cà rốt
+ Bột gạo: 3 thìa
+ Thịt gà 25g
+ Cà rốt nghiền 3 thìa
+ Dầu ăn ½ thìa
– Hồng xiêm nghiền ½ quả
– Bột thịt gà + cà rốt
+ Bột gạo3 thìa
+ Thịt gà 25g
+ Cà rốt nghiền 3 thìa
+ Dầu ăn ½ thìa
– Táo nghiền ½ quả
– Bột thịt gà + cà rốt
+ Bột gạo: 3 thìa
+ Thịt gà nạc 30g
+ Cà rốt nghiền 2 thìa
– Dầu ăn ½ thìa
12h
Bú mẹ
Bú mẹ
Bú mẹ
14h
– Bột thịt lợn + cà rốt
+Bột gạo 3 thìa
+ Thịt nạc thăn 25g
+ Cà rốt nghiền 3 thìa
+ Dầu ăn ½ thìa
– Chuối chín ½ quả
– Bột thịt lợn + cà rốt
+ Bột gạo 3 thìa
+ Thịt nạc thăn 25g
+ Cà rốt nghiền 3 thìa
+ Dầu ăn ½ thìa
– Chuối chín ½ quả
– Bột thịt nạc + cà rốt
+ Bột gạo 4 thìa
+ Thịt nạc 30g
+ Cà rốt nghiền 30g (3 thìa)
+ Dầu ăn ½ thìa
+ Nước giá đỗ 15ml (20g giá đỗ)
– Hồng xiêm ½ quả
16h
Bú mẹ
Bú mẹ
Bú mẹ
18h
– Bột thịt gà + cà rốt
+ Bột gạo 3 thìa
+ Thịt gà 25g
+ Cà rốt nghiền 3 thìa
+ Dầu ăn ½ thìa
– Hồng xiêm nghiền ½ quả
– Bột thịt gà + cà rốt
+ Bột gạo 3 thìa
+ Thịt gà 25g
+ Cà rốt nghiền 3 thìa
+ Dầu ăn ½ thìa
– Táo nghiền ½ quả
– Bột thịt gà + cà rốt
+ Bột gạo 4 thìa
+ Thịt gà 30g
+ Cà rốt nghiền 3 thìa
+ Dầu ăn ½ thìa
+ Giá đỗ 20g (xay nhỏ lọc lấy 150ml nước nấu bột).
– Hồng xiêm nghiền ½ quả
Từ 21h đến sáng hôm sau
Bú mẹ
Bú mẹ
Bú mẹ
Ghi chú:
Đối với trẻ trên 1 tuổi
Giờ
Ngày thứ 1 +2
Ngày thứ 3 + 4
6h
Bú mẹ hoặc ăn sữa bò pha loãng ½ với nước cháo + cà rốt 200ml hoặc sữa đậu tương 200ml
Bú mẹ hoặc ăn sữa bò pha loãng ½ với nước cháo + cà rốt 200ml hoặc sữa đậu tương 200ml
9h
– Cháo thịt gà + cà rốt
+ Gạo 30g (1 vốc tay)
+ Thịt gà 30g, Cà rốt 50g
+ Dầu ăn 1 thìa (5g) + Giá đỗ 20g giã hoặc xay lọc lấy nước cháo
– Cháo thịt lợn nạc + cà rốt
+ Gạo 30g
+ Thịt nạc 30g
+ Cà rốt 30g
+ Dầu ăn 5g
+ Giá đỗ 20g
11h
– Bú mẹ hoặc sữa pha với nước cháo cà rốt
– Chuối tiêu nghiền 1 quả
– Bú mẹ hoặc sữa pha với nước cháo cà rốt
– Hồng xiêm nghiền 1 quả
13h
– Cháo thịt gà + cà rốt
+ Gạo 30g (1 vốc tay)
+ Dầu ăn 1 thìa (5g)
+ Giá đỗ 20g giã hoặc xay lọc lấy nước cháo
– Cháo thịt lợn nạc + cà rốt
+ Gạo 30g
+ Thịt nạc 30g
+ Cà rốt 30g
+ Dầu ăn 5g
+ Giá đỗ 20g
15h
– Sữa bò hoặc sữa đậu tương: 200ml
– Táo nghiền 1 quả
– Sữa bò hoặc sữa đậu tương: 200ml
– Chuổi tiêu 1 quả
17h
– Cháo thịt nạc + cà rốt
+ Gạo 30g
+ Thịt nạc 30g, cà rốt 30g
+ Dầu ăn 5g
+ Giá đỗ 20g
– Cháo thịt gà + cà rốt
+ Gạo 30g (1 vốc tay)
+ Thịt gà 30g, Cà rốt 50g
+ Dầu ăn 1 thìa
+ Giá đỗ 20g giã hoặc xay lọc lấy nước cháo
20h
Bú mẹ hoặc ăn với sữa bò pha loãng ½ với nước cháo + cà rốt 200ml hoặc sữa đậu tương 200ml
Bú mẹ hoặc ăn với sữa bò pha loãng ½ với nước cháo + cà rốt 200ml hoặc sữa đậu tương 200ml
f. Phòng bệnh tiêu chảy
1. Nuôi con bằng sữa mẹ
2. Cho trẻ ăn bổ sung đúng và hợp lý, đảm bảo vệ sinh khi chế biến bảo quản, dùng nguồn nước sạch, thực phẩm sạch và tươi không bị nhiễm khuẩn hoặc hóa chất bảo vệ thực vật
3. Rửa tay bằng xà phòng: Sau khi đi vệ sinh, thay tã lót cho trẻ, trước khi chế biến thức ăn, cho trẻ ăn, chăm sóc trẻ.
4. Sử dụng hố xí hợp vệ sinh, xử lý an toàn phân trẻ nhỏ bị tiêu chảy.
5. Tiêm phòng sởi: trẻ mắc các bệnh sởi hoặc sau khi khỏi do mắc tiêu chảy, lỵ nặng dẫn tới tử vong. Tiêm vắc xin sởi có thể phòng ngừa được 25% tử vong liên quan tiêu chảy trẻ dưới 5 tuổi.