Bệnh thiếu dinh dưỡng trên cây cà phê thường khiến cây trồng phát triển còi cọc, cho trái nhỏ, ít trái, trái rụng nhiều làm năng suất, chất lượng cà phê giảm rất nhiều. Tình trạng thiếu dinh dưỡng của cây chủ yếu do trong quá trình trồng, chăm sóc cây, bà con không bổ sung, bón đủ phân cho cây, cây trồng ở những vùng đất canh tác lâu năm, đất bị bạc màu, rửa trôi,… Để phòng trị bệnh thiếu dinh dưỡng trên cây cà phê, mời bà con cùng Kênh nông nghiệp tìm hiểu biểu hiện cây thiếu dinh dưỡng và cách khắc phục.
1. Biểu hiện của bệnh thiếu dinh dưỡng trên cây cà phê
Bệnh thiếu dinh dưỡng trên cây cà phê có biểu hiện ở nhiều mức độ khác nhau tùy vào tình trạng bệnh. Tùy vào loại chất dinh dưỡng mà cây đang thiếu, cây sẽ có các biểu hiện khác nhau. Cụ thể:
Cây cà phê thiếu đạm (N): Bệnh thiếu dinh dưỡng trên cây cà phê do thiếu đạm làm cho lá bị vàng. Lá thường bị vàng bắt đầu từ giữa lá lan dần ra toàn bộ lá. Các lá già, lá gần gốc vàng trước sau đó đến các lá non. Tình trạng thiếu đạm còn làm cho cây cà phê cằn cỗi, cành ngắn, ít chồi non, cho trái nhỏ, năng suất kém.
Cây cà phê thiếu lân (P): Nếu không bổ sung đầy đủ lân cho cây cà phê, lá cây sẽ xuất hiện các mảng màu đỏ chuyển dần sang tím. Ban đầu là bị từng mảng rồi lan dần ra toàn bộ lá. Tình trạng thiếu lân sẽ khiến cây cà phê phát triển chồi kém, hoa ít, trái ít.
Cây cà phê thiếu dinh dưỡng thường có biểu hiện vàng lá (Nguồn: Internet)
Cây cà phê thiếu Kali (K): Tình trạng cây cà phê thiếu kali (K) sẽ làm cho lá già của cà phê bị vàng. Lá thường vàng dần từ mép lá vào trong và từ chóp lá lên cuống. Lá vàng và rụng nhiều, rụng hàng loạt. Đặc biệt lá rụng nhiều vào giai đoạn cuối mùa mưa, giai đoạn cây nuôi quả. Thiếu K còn làm cho cây cà phê ra trái nhỏ, nhân nhỏ, lép nhiều, dẫn đến tình trạng rụng nhiều, năng suất giảm.
Cây cà phê thiếu Magie (Mg): Bệnh thiếu dinh dưỡng trên cây cà phê do thiếu Magiê (Mg) sẽ làm cho lá xuất hiện các đốm vàng. Ban đầu chỉ là những đốm vàng nhỏ, sau lan dần ra toàn bộ lá. Khác với tình trạng vàng lá do thiếu Kali, lá vàng do thiếu Magie phần gân lá vẫn xanh, lá chỉ vàng ở phần thịt lá.
Cây thiếu Mg thường phát triển kém, cho trái ít, năng suất thấp. Tình trạng thiếu Magiê thường xảy ra vào thời điểm giữa và cuối mùa mưa ở các vùng đất chua, tầng đất canh tác mỏng, đặc biệt đất chứa nhiều boxit.
Cây cà phê thiếu canxi (Ca): Tình trạng cây cà phê thiếu canxi sẽ làm cho lá chuyển sang màu vàng trắng. Phần chóp lá thường cong không đều vào phía trong. Lá cây bị thiếu canxi rất mỏng, giòn, dễ rách, quả nứt nhiều, thân cành dễ gãy đổ. Những vườn cà phê nằm trên vùng đất dốc, đất bị chua, ít bón vôi thường sẽ bị thiếu canxi. Bệnh thiếu dinh dưỡng trên cây cà phê do thiếu canxi sẽ khiến năng suất sụt giảm nhiều.
Cây cà phê thiếu Lưu huỳnh (S): Cây cà phê không được cung cấp đủ dinh dưỡng, thiếu lưu huỳnh sẽ có biểu hiện là những chùm lá non trên ngọn chuyển vàng. Lá mỏng, dễ rách là những biểu hiện cây thiếu lưu huỳnh. Tình trạng thiếu lưu huỳnh thường xảy ra chủ yếu ở những cây cà phê vào giai đoạn kiến thiết cơ bản. Những vườn cà phê giai đoạn kinh doanh thường ít bị thiếu lưu huỳnh do nhà vườn thường sử dụng phân SA hay NPK chứa lưu huỳnh.
Cây cà phê thiếu kẽm (Zn): Biểu hiện của bệnh thiếu dinh dưỡng trên cây cà phê do thiếu kẽm là trên lá thường có dạng như bụi hồng, chồi phát triển chậm. Cây thiếu kẽm lá non thường bị vàng ở phần thịt lá nhưng gân lá còn xanh. Chùm lá non ngắn, xù, không nở lớn được cũng là những biểu hiện của tình trạng thiếu kẽm. Cây thiếu kẽm sẽ khiến cành không phát triển được, cây còi cọc khiến năng suất và chất lượng cà phê thấp. Sang năm sau, cây vẫn rất khó có năng suất cao do cành không phát triển.
Cây cà phê thiếu Bo (B): Cây cà phê thiếu Bo sẽ khiến cho chồi non bị teo dần và chết. Lá đọt rất nhỏ, khô dần từ mép là những biểu hiện cây thiếu Bo. Cây thiếu bo khiến tỷ lệ đậu trái thấp, tình trạng rụng trái non nhiều khiến năng suất, chất lượng đều giảm. Tình trạng kéo dài sẽ khiến cho cành không phát triển được, lá rụng nhiều, các cành trông trơ trụi.
Cây cà phê thiếu Mangan (Mn): Bệnh thiếu dinh dưỡng trên cây cà phê do thiếu mangan thường khiến lá non vàng trắng nhưng những đường gân vẫn mờ xanh. Thiếu mangan khiến kích thước lá giảm dần, cây kém phát triển.
Cây cà phê thiếu đồng (Cu): Cây cà phê thiếu đồng sẽ có biểu hiện còi cọc, chồi non yếu, teo dần. Cây thiếu đồng cũng tạo điều kiện cho nấm bệnh tấn công cây rất nhiều.
Cây cà phê thiếu sắt (Fe): Thiếu sắt khiến cho các chùm lá đọt bạc trắng (bạch tạng) mặc dù các lá dưới vẫn xanh bình thường. Những vườn cà phê bón quá nhiều lân và vôi thường gây nên tình trạng thiếu sắt ở cây trồng. Tuy nhiên tình trạng này không phổ biến.
2. Cách bón phân để khắc phục bệnh thiếu dinh dưỡng trên cây cà phê
Để phòng trị bệnh thiếu dinh dưỡng trên cây cà phê, bà con tiến hành bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cho cây ở mọi giai đoạn phát triển. Tùy vào nhu cầu của cây, bà con bổ sung lượng chất dinh dưỡng cần thiết. Khi phát hiện cây bị thiếu dinh dưỡng, bà con quan sát biểu hiện của cây xem cây thiếu chất gì để bổ sung.
Cây cà phê cần được bổ sung đủ dinh dưỡng để cho năng suất, chất lượng cà phê tốt (Nguồn: Internet)
Nếu cây trồng thiếu các chất đa lượng như đạm, lân và kali, bà con có thể sử dụng các loại phân bón NPK hoặc phân hữu cơ để bổ sung dinh dưỡng vào đất trồng. Từ đó, giúp cây trồng có thể tự hấp thụ chất dinh dưỡng để phát triển khỏe mạnh. Dần dần, các dấu hiệu của bệnh thiếu dinh dưỡng trên cây cà phê sẽ dần biến mất.
Để khắc phục tình trạng thiếu đạm, bà con tăng cường bón đạm cho cây cả về lượng lẫn số lượng bón (căn cứ vào tình trạng của cây) bằng các loại phân bón NPK 16-16-16+TE; 20-20-15+TE, Humax Rong Biển… Ngoài ra, bà con có thể trồng đan xen các cây họ đậu để bổ sung lượng đạm tự nhiên cho đất.
Để khắc phục thiếu lân, bà con thực hiện các biện pháp cải tạo đất chua (đối với đất có độ pH vượt mức cho phép). Đồng thời, gia tăng bón phân có hàm lượng lân cao ở từng gốc. Bà con có thể tham khảo sử dụng phân NPK 10-30-10+TE hoặc Solufit hòa tan 100%,…
Nếu cây trồng thiếu kali, bà con bổ sung kali cho đất bằng việc bón các loại phân phù hợp như NPK 17-7-21+TE, NPK16-9-21+TE, NPK 12-12-18+TE hoặc NPK Humax Rong biển… Bên cạnh đó, bà con có thể thêm các loại thực vật khác vùi vào đất nhằm tăng chất dinh dưỡng cho đất trồng.
Sau thời gian canh tác dài, đất trồng có thể trở nên chai cứng, khô cằn khiến chất dinh dưỡng khó hòa tan, cây khó hấp thụ. Vì vậy, bà con có thể sử dụng các loại phân bón hữu cơ như Organic 1, Nutrifert 4-3-3 để bón cho đất nhằm cải tạo đất trồng giúp đất tơi xốp và cải tạo hệ vi sinh vật có lợi. Cách này sẽ cây tăng khả năng hấp thụ phân bón NPK.
Đối với bệnh thiếu dinh dưỡng trên cây cà phê do thiếu các chất trung lượng như canxi, magie, lưu huỳnh, bà con bổ sung cho cây bằng cách:
Canxi có thể được bổ sung thông qua việc bón vôi, bón phân Super Lân (chứa khoảng 30% CaO) hay phân Lân nung chảy (chứa 38% CaO).
Magie được bổ sung cho cây cà phê thông qua việc bón phân lân nung chảy, Dolomite, Magie Sunphat
Để bổ sung Lưu huỳnh cho cây cà phê, bà con bón phân Đạm SA, phân Super Lân, phân Lân nung chảy hoặc một số phân trộn có chứa hàm lượng S.
Nếu cây cà phê bị thiếu các chất vi lượng như Đồng, Kẽm, Bo, Mangan, Molipden, Sắt, Clo…, bà con có thể sử dụng các loại dung dịch chứa Axit Boric (0,3%), Kẽm Sulphate (0,6 – 0,8%), Đồng (Cu) cho để phun cho cây cà phê 4 – 5 lần.
Bệnh thiếu dinh dưỡng trên cây cà phê thường khiến cây bị vàng lá, phát triển còi cọc, làm quả lép khiến năng suất và chất lượng cà phê giảm rất nhiều. Bệnh hoàn toàn có thể được khắc phục bằng cách bổ sung phân bón đúng cách cho cây. Tùy vào giai đoạn phát triển của cây cà phê, bà con bổ sung dinh dưỡng phù hợp để cây phát triển khỏe mạnh.
>>> Xem thêm: Bệnh cháy lá cây cà phê: Nguyên nhân và cách điều trị