I. MỤC TIÊU
– Cung cấp thông tin về chế độ ăn phù hợp ở bệnh nhân được chẩn đoán thiếu máu thiếu sắt
II. VẤN ĐỀ:
– Thiếu máu do nguyên nhân thiếu sắt thường gặp ở Việt Nam, bên cạnh các nguyên nhân bệnh lý, chế độ ăn không cung cấp đủ lượng sắt cần thiết cũng là nguyên nhân thường gặp ở Việt Nam
– Chế độ ăn phù hợp sẽ ngăn ngừa nguy cơ cũng như cải thiện tình trạng thiếu máu thiếu sắt
III. CHẾ ĐỘ ĂN:
– Nhu cầu sắt bình thường của cơ thể: 100-200mcg sắt/ ngày. Nếu chế độ ăn không phù hợp sẽ không cung cấp đủ lượng sắt cơ thể cần
– Thức ăn bổ sung sắt:
· Rau xanh: những loại rau có màu xanh đậm là nguồn cung cấp sắt từ thực vật như: rau chân vịt, cải xoăn, cải búp…dùng kèm với thực phẩm giàu vitamin C sẽ làm tăng khả năng hấp thu sắt
· Thịt: Thịt đỏ như thịt bò, thịt cừu là những nguồn tốt nhất. Gia cầm và gà có lượng sắt thấp hơn. Ăn thịt hoặc thịt gia cầm với rau xanh đậm, có thể làm tăng hấp thu sắt.
· Gan: giàu chất sắt và folate, ngoài ra còn có tim thận. Tuy nhiên ăn nhiều nội tạng động vật có nguy tăng cholesterol máu
· Hải sản: Một số hải sản cung cấp sắt. Hàu, nghêu và tôm là nguồn tốt. Hầu hết cá chứa sắt. Một số loại cá có nhiều chất sắt (cá mòi, cá ngừ, cá hồi, cá rô…). Lưu ý: ca hồi đóng hộp có nhiều canxi sẽ làm giảm khả năng hấp thu sắt
· Thực phẩm bổ sung (dành cho người ăn chay): nước cam, ngũ cốc, bột bắp, gạo trắng, bánh mì, (tuy nhiên lượng sắt từ thực vật luôn thấp hơn từ động vật)
· Đậu – hạt: đậu nàng, đậu xanh, đậu tây,…hạt điều, hạt thông, hạt hoa hướng dương, hạt bí,…
– Thức ăn làm giảm hấp thu sắt:
· Trà và cà phê
· Thực phẩm có chứa tannin: như nho, ngô và lúa miến
· Thực phẩm giàu gluten: như mì ống và các sản phẩm khác làm từ lúa mì, lúa mạch, lúa mạch đen hoặc yến mạch
ð Không nên ăn cùng lúc với các thực phẩm giàu chất sắt
IV. LỜI KHUYÊN GIÚP HẤP THU NHIỀU SẮT TỪ THỰC PHẨM
– Ngoài việc dùng thực phẩm giàu chất sắt, cần lưu ý những điểm sau để có thể hấp thu tối đa lượng sắt từ thực phẩm
· Hạn chế trà và cà phê trong bữa ăn
· Hạn chế ăn thực phẩm giàu canxi cùng với thực phẩm giàu chất sắt
· Nên ăn thực phẩm giàu chất sắt cùng với thực phẩm giàu vitamin C
· Dùng chảo gang để nấu ăn
· Nên nấu ăn trong thời gian ngắn để tránh làm giảm lượng sắt trong thực phẩm do quá trình nấu ăn
V. KẾT LUẬN:
– Chế độ ăn phù hợp sẽ cải thiện tình trạng thiếu máu do thiếu sắt bên cạnh thuốc sắt
VI. NGUỒN:
1. Food and meal plan for iron deficiency.Medically reviewed by Natalie Olsen, R.D., L.D., ACSM EP-C — Written by Bethany Cadman on July 2, 2018
2. Best diet plan for anemia. Medically reviewed by Katherine Marengo, LDN, RD — Written by Annette McDermott — Updated on April 11, 2019