Miễn dịch (hay miễn nhiễm) là tập hợp tất cả các cơ chế sinh học giúp cho một cơ thể đa bào giữ được sự liên kết giữa các tế bào và các mô, đảm bảo sự toàn vẹn của cơ thể bằng cách loại bỏ những thành phần bị hư hỏng cũng như các chất và sinh vật xâm hại. Chức năng bảo vệ cơ thể bao gồm hai loại cơ chế miễn dịch, lần lượt xuất hiện trong quá trình tiến hoá của các loài và liên hệ chặt chẽ với nhau ở các động vật bậc cao:
Miễn dịch tự nhiên hay còn gọi là miễn dịch không đặc hiệu, miễn dịch bẩm sinh: là khả năng của cơ thể chống lại các tác nhân gây độc từ môi trường bằng các phản ứng không đặc hiệu của cơ thể. Miễn dịch tự nhiên có tác dụng đối với các vật lạ xâm nhập ngay cả khi cơ thể chưa từng tiếp xúc với vật xâm nhập đó trước đây. Nó được xem là một cơ chế quan trọng giúp bảo vệ cơ thể trong lúc các phản ứng đặc hiệu chưa đáp ứng kịp hay nói cách khác nó bảo vệ cơ thể chúng ta khỏi những mầm bệnh xâm nhập thông qua hàng rào bảo vệ bao gồm:
+ Da ngăn chặn phần lớn mầm bệnh
+ Chất nhầy bẫy mầm bệnh
+ Axit dạ dày tiêu diệt mầm bệnh
+ Các enzym trong mồ hôi và nước mắt của chúng ta giúp tạo ra các hợp chất chống vi khuẩn
+ Các tế bào của hệ thống miễn dịch tấn công tất cả các tế bào lạ xâm nhập vào cơ thể
Miễn dịch thu được hay là miễn dịch đặc hiệu là trạng thái miễn dịch xuất hiện do kháng thể đặc hiệu tương ứng với từng kháng nguyên được tạo ra sau khi cơ thể tiếp xúc với kháng nguyên. Miễn dịch thu được được điều chỉnh bởi các tế bào và cơ quan trong cơ thể chúng ta như lá lách, tuyến ức, tủy xương và các hạch bạch huyết. Khi một chất lạ xâm nhập vào cơ thể, các tế bào và cơ quan này tạo ra kháng thể và dẫn đến sự nhân lên của các tế bào miễn dịch (bao gồm các loại bạch cầu khác nhau) đặc trưng cho chất có hại đó và tấn công và tiêu diệt nó. Sau đó, hệ thống miễn dịch của chúng ta thích nghi bằng cách ghi nhớ chất lạ để nếu nó xâm nhập trở lại, các kháng thể và tế bào này thậm chí còn hiệu quả hơn và nhanh chóng tiêu diệt nó.
Có 2 phương thức miễn dịch thu được là miễn dịch dịch thể và miễn dịch qua trung gian tế bào, trong đó miễn dịch dịch thể (humoral immunity) do các tế bào lympho B đảm nhiệm với các globulin miễn dịch lưu hành trong các dịch: IgG, IgM, IgA, IgD, IgE. Các globulin được tiết ra từ tương bào(tế bào plasma) có nguồn gốc là lym B đã được hoạt hóa. Vì đây là miễn dịch dịch thể nên kháng nguyên là kháng nguyên ngoại bào bao gồm: vi khuẩn, virus, ký sinh trùng, ấu trùng của nó, tất cả tồn tại và sống ở dịch ngoại bào.