Chào các bạn, hôm nay mình sẽ chia sẻ một số kiến thức và kinh nghiệm của bản thân khi chăm sóc các bé mèo bị căn bệnh quái ác mang tên Giảm Bạch Cầu (FPV) hay còn gọi là Care ở mèo.
Trong bài viết này, mình chỉ hướng dẫn cách chăm sóc để tăng khả năng sống sót cho các bé chứ không phải cách để chữa bệnh, vì mình không phải là bác sỹ thú y, và với căn bệnh này, các bạn không nên tự chữa ở nhà mà phải có sự can thiệp của bác sỹ chuyên môn mới có hy vọng chữa khỏi cho các bé.Bây giờ, chúng ta cùng tìm hiểu nhé:
1. BỆNH GIẢM BẠCH CẦU (FPV) LÀ BỆNH GÌ?
– Bệnh Giảm Bạch Cầu còn gọi là bệnh Viêm ruột truyền nhiễm của Mèo.- Do Virus mang tên: Feline panleukopenia Virus ( FPV) gây ra.- Các tên gọi khác: Bệnh Ca-rê của mèo, bệnh parvo mèo, Bệnh Rối loạn vận động ở mèo.
==> Là một bênh truyền nhiễm nguy hiểm , lây lan nhanh gây chết nhiều mèo, do virus FPV có sức đề kháng cao với các chất sát trùng, chloroform, acid và chịu được độ nóng tới 56’C trong 30 phút, virus sống trong nhân tế bào của vật chủ, sản sinh nhanh và hủy hoại cơ thể mèo.
2. BIỂU HIỆN CỦA BỆNH?
FPV lây qua đường miệng, chỉ trong vòng 24 giờ virus xuất hiện trong máu, xâm nhập vào các tế bào lympho, tấn công hàng rào miễn dịch của cơ thể, đặc biệt làm suy giảm bạch cầu, phá hủy niêm mạc ruột.
Mèo sẽ có một hoặc nhiều các triệu trứng sau đây:
– Sốt, bỏ ăn.- Ủ rũ, không đùa giỡn như bình thường, có xu hướng trốn vào gốc tối, yên tình và ngủ nhiều.- Tiêu chảy cấp, phân lỏng, có thể kèm theo nhớt trong phân, phân có mùi hôi tanh đặc trưng (cái này mình không biết mô tả như thế nào, bạn nào có kinh nghiệm chăm sóc nhiều sẽ biết được phân có có mùi như thế nào?) dẫn đến mất nước, rối loạn điện giải.- Tiếng kêu khàn, mất giọng.- Có nhiều bé biểu hiện đau ở vùng bụng, khi chạm vào thì các con khóc la.- Mắt kèm nhèm, lờ đờ.- Miệng chảy nhớt, nước vãi; miệng có mùi hôi khó chịu.- Một số bé có biểu hiện thần kinh như: đi loạng choạng, mất thăng bằng, run rẩy lắc lư, thậm chí co giật động kinh nếu mèo đã đến giai đoạn này nghĩa là vius đã tấn công lên hệ thần kinh, khả năng chữa trị rất khó, và nếu có hết cũng sẽ dể lại có di chứng thần kinh như co giựt, không thể giữ thăng bằng khi đi.- Mèo mẹ bị dính virus khi đang mang thai có thể bị sảy thai hoặc đẻ non, mèo con có thể bị nhiễm virus ngay từ 2 – 3 tuần tuổi chết hàng loạt trong vài ngày.
Mèo ở mọi lứa tuổi đều mắc bệnh có khả năng mắc bệnh, tỷ lệ tử vong rất cao: trên 50% với mèo trưởng thành, riêng mèo con dưới 2 tháng tuổi gần như 99%. (Mình không dám nói 100%, vì bản thân mình đã từng chữa khỏi cho các bé con dưới 2 tháng tuổi rồi, nên vẫn còn hy vọng, chỉ là rất thấp thôi).
3. CÁC NGUỒN LÂY LAN BỆNH GIẢM BẠCH CẦU.
– Sự lây truyền của bệnh FPV thông thường do tiếp xúc trực tiếp với mèo đã nhiễm hoặc qua chất tiết của nó. Trong giai đoạn đầu nhiễm bệnh, virus lưu trú trong phân, nước tiểu, nước bọt, chất nôn ra.- Mèo hoang, mèo không rõ nguồn gốc có thể là nguy cơ lây lan bệnh dịch. Chính vì vậy mà khi mang bất cứ một bé nào từ Foster hoặc ngoài đường về, đầu tiên chúng ta phải cách ly và theo dõi ít nhất một tuần, tốt nhất là từ 12-14 ngày, mới cho nhập bầy. Mèo nhà thì chúng ta nên triệt sản, để chúng khong đi rong, tiếp xúc mèo lạ rồi dễ dàng dính bệnh.- Những nơi thu gom, buôn bán Mèo, các nơi giết mổ, chất thải, kinh doanh mèo cũng là nguyên nhân làm lây lan dịch bệnh ==> hầu như các bé cứu về từ các lò mổ đều đã mang virus bệnh, cần phải theo dõi kỹ càng và tuyệt đối không cho nhập bày với các bé khác.
– Virus này có thể lan truyền bằng cách tiếp xúc với những dụng cụ nhiễm bẩn như dụng cụ cho ăn, tấm trải cho mèo nằm, chuồng nhốt mèo, hoặc có thể qua người chăm sóc Sau khi chăm sóc các bé bệnh, chúng ta phải vệ sinh sạch sẽ, tắm gọi thay đổ rồi mới tiếp xúc với bé khác, tránh làm vật trung gian lây lan nguồn dịch bệnh.- Tuy nhiên, mặc dù đã vệ sinh sạch sẽ, nhưng FPV có thể kháng lại chất khử trùng và tồn tại trong môi trường trong khoảng 1 năm, chời đợi đến khi chúng có cơ hội phát triển.
4. KHI MÈO BỊ BỆNH CHÚNG TA PHẢI LÀM GÌ?
Khi mèo có các dấu hiệu trên của bình, chúng ta cần phải ngay lập tức làm các bước sau đây:
4.1. #Cách_ly_mèo_bệnh_ngay_lập_tức.
Đây là loại virus có khả năng lây lan nhanh chóng và phát bệnh nguy hiểm cho tính mạng các bé. Vì vậy khi có các dâu hiệu của bệnh, chúng ta phải cách ly ra các bé khác ngay lập tức, tránh để lây lan thành ổ bệnh. Việc cách ly có thể nhốt các bé vào chuồng (chọn nơi nào cách xa các bé khác ra) hoặc nhốt vào một phòng riêng, một khu vực riêng để tiện theo dõi.Riêng ý kiến của mình, tốt nhất là nhốt các bé vào chuồng trong một khu vực riêng, để hạn chế thấp nhất nguồn lây lan của virus và chủ nuôi cũng dễ dàng theo dõi, khử trùng môi trường xung quanh.
4.2. #Test_Bệnh:
Hiện tại, đã có que thử để xác định virus FPV chứ không cần phải xét nghiệm máu tổng quát như trước kia! Các bạn có thể mua que tự test tại nhà hoặc mang các bé ra phòng khám thú y để test. Giá một que test dao động từ 60 nghìn đến 150 nghìn, tùy thuộc vào từng loại và tùy phòng khám bán.Các bạn có thể đọc cách sử dụng que test và làm theo như hướng dẫn. Thường chúng ta sẽ dùng đầu bông tăm để lấy dịch ói hoặc phân của mèo, sau đó đưa bông có dịch/ phân đó vào lọ dung dịch mẫu ==> khuấy lên ==> lấy 3-4 giọt nhỏ vào vùng test và đợi khoảng 5-10 phút đọc kết quả.
+ Nếu 2 vạch là dương tính ==> bị bệnh.+ Một vạch là âm tính ==> không bị bệnh.
Sau khi có kết quả rõ ràng, nếu các bé không bị bệnh, là chuyện vui, chỉ cần điều trị theo liệu trình của bác sỹ sẽ ổn. Còn nếu bị bệnh, chia buồn với các bạn, đây là một bệnh nguy hiểm, khả năng tử vong cao, chúng ta chỉ còn biết cố hắng hết sức để cứu các bé.
4.3. #Điều_trị_theo_liệu_trình_của_bác_sỹ:
– Đến thời điểm hiện tại, bệnh này vẫn chưa có thuốc đặc trị, việc điều trị chỉ là hỗ trợ bằng thuốc kháng sinh để làm tăng đề kháng của các bé, hy vọng hệ miễn dịch tự nhiên của các bé đủ mạnh để chống lại virus FPV. Bên cạnh sử dụng thuốc, bệnh này thường sẽ gây ra nôn mửa, làm các bé mất nước, mất cân bằng điện giải, mệt mỏi, dễ hạ thân nhiệt và mau tử vong. Chính vì vậy mà đa phần, sẽ được truyền thêm dịch để bổ sung gluco, nước cho các bé.
– Toàn bộ việc tiêm, truyền dịch, sử dụng thuốc phải theo chỉ định của bác sỹ, các bạn không nên tự làm ở nhà, vì kháng sinh có rất nhiều loại, và việc sử dụng thuốc phải có kiến thức nhất định, không phải muốn tự làm là làm. Tránh việc ỷ lại của bản thân rồi gây hại cho các bé.
– Một tin đáng mừng là hiện tại, một số phòng khám cũng đã có thuốc hỗ trợ tăng bạch cầu cho các bé, thuốc Neupogen. Đây là thuốc sử dụng cho người, nhưng khi sử dụng cho các bé bị giảm bạch cầu cũng có kết quả khá khả quan, nhất là những bé vừa phát bệnh (giai đoạn 1-3 ngày đầu tiên). Bản thân mình đã từng thử thuốc cho 4 bé mèo 2 tháng tuổi bị FPV, kết quả sau hai ngày dùng thuốc 3/4 bé đã tự ăn lại được và tiến triển bệnh rõ rệt. Tuy nhiên, không phải cứ dùng thuốc là sẽ khỏi bệnh, mỗi bé có cơ địa và khả năng hấp thụ thuốc khác nhau, nên không có gì là chắc chắn, chỉ là có thêm một cơ hội cho các bé. Nhưng giá thuốc này khá chát, 300 nghìn/ mũi/ ngày, chưa kể tiền truyền dịch và chích kháng sinh. Vị chi cũng khoảng 400 – 500 nghìn cho một bé.- Nếu các bé hấp thụ thuốc tốt, sức đề kháng cao, có thể cầm cự qua 7 ngày chữa trị thì khả năng sống của các bé đang tăng dần lên, các bạn chỉ cần kiên trì tiếp tục là sẽ khỏi.
*** Có một số bạn chữa trị theo phương pháp dân gian, bằng cây lược vàng, lá thuốc này, thuốc nọ,…. Mình không nói sai hay đúng, vì bản thân mình trước giờ chưa sử dụng bao giờ nên không dám bày cho các bạn. Nhưng mình nghĩ nếu nơi các bạn sinh sống không có thú y, bước đường cùng thì các bạn sử dụng để đánh cược thì ok, còn nếu sống ở thành thị, đầy đủ tiện nghi, thú y thì không nên dùng các bé làm thí nghiệm, nếu có vấn đề gì, một mạng không cứu lại được đâu!
Thêm nữa, các lá thuốc đều phải uống qua đường miệng, nhưng ở giai đoạn bệnh này, đa phần các bé đều ói, uống vào càng kích ói nhiều hơn ==> các bé mệt hơn ==> mau mất nước và tử vong hơn.
5. CHĂM SÓC KHI MÈO BỆNH RA SAO?
Ngoài việc đi thú y thường xuyên, việc chăm sóc các bé khi bị bệnh cũng quyết định quan trọng đến cơ hội sống của các bé? Bằng kinh nghiệm của mình, mình sẽ hướng dẫn các bạn cách chăm sóc các bé như sau:
#Phải_ủ_ấm_cho_các_bé: đặc điểm bệnh này là thân nhiệt của các bé không ổn định, nên ủ ấm là việc rất cần thiết để làm. Khi mắc bệnh này, các bé thường có xu hướng chọn những nơi ẩm ướt, nền gạch lạnh để nằm, vì bên trong các bé rất nóng, khó chịu trong khi thực tế nhiệt độ bên ngoài của các bé đang giảm. Nên nếu cho các bé nằm máy lạnh, gạch lanh, nơi ẩm ướt sẽ càng làm thân nhiệt giảm nhanh và càng tử vong nhanh. Vì vậy, phải cho các bé nằm nơi khô ráo, sạch sẽ, ấm áp và ủ ấm để giữ thân nhiệt ổn định. Các bạn có thể ủ ấm bằng các cách sau đây:
– Đặt đèn sưởi (loại đèn vàng 40W) hoặc sử dụng túi sưởi/ chai nước ấm để sưởi ấm cho các bé. Nếu ban ngày trời nắng nóng rồi thì chúng ta không cần sưởi, ban đêm bắt buộc phải sưởi nhé, để giữ nhiệt độ ổn định.- Che kín chuồng của các bé lại để tránh gió, khí lạnh.
• Lưu ý xíu xiu là về nhiệt độ sưởi ấm.
+ Sử dụng đèn sưởi: để phía trên cao, không để quá gần vào các bé, sau đó để tay của mình vào dưới đèn, thử nhiệt độ âm ấm la đước! Đừng quá nóng nhé, sẽ làm da các bé mất nước đó.+ Sử dụng chai nước ấm/ Túi sưởi: Các bạn lấy khăn lông bọc bên ngoài lại rồi mới đặt vào ổ nhé! Sờ lên thấy ấm ấm là được. Nếu chai nước ấm thì nên có hai chai, vì nước sẽ mau nguội, không giữ được nhiệt độ nguyên đêm! Riêng túi sưởi giữ lâu hơn (khoảng 6 tiếng) nên có thể an tâm.Túi sưởi ấm có bán tại các cửa hàng bán dung cụ y tế, giá dao động từ 140 – 160 nghìn, nếu ở HCM, trên đường Trần Hưng Đạo có bán rất nhiều, bảo hành 1 năm.
#Cho_ăn_thức_ăn_dễ_tiêu_hóa:
Có rất nhiều tranh cãi trong việc nên hay không nên cho mèo ăn khi bị bệnh giảm bạch cầu. Mình không nói cái nào sai hay đúng, tùy trường hợp mà chúng ta có cách chăm sóc khác nhau, và đây là những kinh nghiệm cá nhân của mình, nến nếu bạn nào có cách tốt hơn có thể chia sẻ thêm để chúng ta có thêm kiến thức, chống lại căn bệnh tử thần này nhé.
Như đã trình bày ở trên, thường bệnh này sẽ gây nôn mửa, vì vậy càng ăn sẽ càng nôn, các bé sẽ càng mệt mỏi hơn. Các bác sỹ thú y sẽ dùng thuốc chống nôn cho các bé, một số bé sau khi tiêm thuốc không còn nôn nửa, thậm chí còn đòi ăn trở lại ==> chứng tỏ thuốc đã phù hợp với cơ địa của tụi nhỏ, có tác dụng với các bé.
– Nếu đã ngừng nôn, chúng ta nên cho các bé ăn thức ăn dễ tiêu hóa như cháo thịt, có thêm rau củ, cà rốt để bổ sung vitamin, tăng đề kháng. Thường mình sẽ xoay thật nhuyễn cháo ra, như sinh tố, để dễ bơm cho các bé và dễ tiêu hóa. Cho thêm chút men tiêu hóa trộn vào là ổn nhé các bạn, men mua ở tiệm thuốc tây hoặc thú y đều được.
– Một số bé, bơm cháo không chịu ăn, lè ra thì các bạn có thể sử dụng gel dinh dưỡng. Gel này có bán tại phòng khám thú y, giá khoảng 150 nghìn/ tuýp, sử dụng cũng lâu lắm! Nhớ đọc kỹ hướng dẫn sử dụng để cho ăn đúng liều lượng, tránh ăn quá nhiều, các bé không hấp thụ hết dinh dưỡng sẽ bị tiêu chảy nhé. Bảo quản gel này trong tủ lạnh ngăn mát nha!- Cho uống thêm oresol để bổ sung thêm nước, cân bằng điện giải cho các bé.- Mật ong cũng có tác dụng bổ sung gluco, dinh dưỡng và khử trùng đường ruột nhé.
==> Mỗi lần cho ăn/ uống, các bạn nhớ bơm ít ít, từ từ để thử xem các bé có chịu không? Và có bị nôn ngược trở lại không? Tránh bơm quá nhiều sẽ sặc, gây mệt cho các bé.
** Lưu ý:- Nếu ăn vào mà các bé ói ngược trở ra phải ngưng cho ăn ngay lập tức. Khi đó, các bé này chỉ sống bằng truyền nước hằng ngày thôi, nếu yếu quá phải truyền ngày 2 lần, sáng và chiều. Càng ép ăn sẽ càng nôn nhiều và mất sức, mau chết hơn nha các bạn. Chính vì vậy mà mình nói tùy trường hợp mỗi bé mà có cách chăm sóc khác nhau.- Tuyệt đối không cho ăn cá biển, giai đoạn này, thành ruột các bé rất mong manh, càng cho ăn cá biển càng làm đường ruột hư nhanh và bệnh nặng hơn. Nếu các bé có thể tự ăn, cho ăn thịt heo luộc, gà luộc vẫn được, nhớ xé nhuyễn và trộn thêm men tiêu hóa nhé.- Sau khi ăn xong, nhớ mớm cho các bé chút chút nước lọc nha, nước vẫn luôn rất cần thiết.
Thực tế với mình, các bé bị bệnh nhưng vẫn ăn được thì khả năng sống sót cao hơn các bé chỉ sống nhờ bằng truyền dịch. Ăn được, hấp thụ tốt sẽ tăng dinh dưỡng, tạo đề kháng tốt hơn, giúp chống lại virus dễ dàng hơn.
6. CÁCH PHÒNG NGỪA VÀ CHỐNG LÂY LAN CHO CÁC BÉ KHÁC.
Đây là một căn bệnh truyền nhiễm, và dễ dàng lây lan trở thành ổ dịch. Bên cạnh chăm sóc các bé bệnh, chúng ta phải có giải pháp chống lây lan của bệnh FPV như sau:
#CHỐNG_LÂY_LAN:
– Sau khi đã cách ly các bé bệnh, các bạn phải cẩn thận trong công tác phòng ngừa, tránh để lây bệnh cho các bé khác, nhất là những nhà nuôi nhiều mèo. Sau khi tiếp xúc với các bé bệnh, các bạn phải rửa tay sạch sẽ, tắm gội, thay đồ rồi mới tiếp xúc các bé khác nha.- Tuyệt đối không cho các bé khác đến gần khu vực chuồng bệnh, không ăn chung chén, dĩa với các bé bệnh, không xài chung vật dụng với các bé bệnh.- Khi nhà đã có một bé bệnh, đồng nghĩa với việc viris FPV đã quanh quẩn trong không khí, bám vào các vật dụng khác. Việc cần làm là phải hạn chế mức thấp nhất sự lây lan của virus. Như đã nói ở trên, FPV tồn tại rất lâu và có khả năng kháng lại cao với các chất khử trùng thông thường. Chúng ta phải dùng thuốc khử trùng có bán tại thú y hoặc các cơ sở y tế mới hiệu quả nhé các bạn.- Phổ biến nhất là thuốc Virkon, có bán tại các tiệm thuốc thú y, giá dao động khoảng 20 nghìn cho gói nhỏ và 70 nghìn cho gói lớn. Đây là thuốc dạng bột, khi sử dụng pha với nước, tỷ lệ như trong hướng dẫn. Sau đó dùng nước khử trùng này vừa lau sàn, vừa xịt trong không khí. Làm như vậy liên tục một tháng và một ngày 2 lần nhé, mới có hy vọng hết virus.- Thuốc khử trùng Virkon cũng rất an toàn cho tụi nhỏ, nên các bạn cứ xịt, cứ lau thoải mái nhé.
#CÁCH_PHÒNG_NGỪA_BỆNH:
– Bệnh FPV không có thuốc đặc trị, nhưng may mắn là chúng ta có thuốc ngừa bệnh này. Chính vì vậy, cách hiệu quả nhất là nên cho các con tiêm ngừa bệnh ngay khi 3 tháng tuổi nhé.- Cụ thê những lưu ý khi tiêm phòng các bạn có thể tham khảo một bài viết khác dưới đây:
**** MỘT SỐ LƯU Ý KHÁC:
– Nếu chẳng may, bé của bạn không qua khỏi, thì việc cần làm là bạn phải bỏ hết tất cả vật dụng của bé đi, khử trùng sạch sẽ những nơi bé hay nằm, những hốc kẹt,….. để loại bỏ hết tất cả virus đang bám trên đó.- Nếu có điều kiện, bạn nên thiêu bé sẽ tốt hơn là chôn. Vì khi chôn, virus vẫn còn tồn tại, lỡ không may có một bé mèo khác, ngửi được mùi, đến gần hoặc cào lên lại vô tình nhiễm virus cho các bé khác.Ở HCM, bạn có thể an tang các con tại nghĩa trang Bình Hưng Hòa, giá thiêu Chó/ mèo dưới 6 ký là 150 nghìn (không lấy cốt) và 880 nghìn (nếu lấy cốt).- Virus FPV chỉ lây từ mèo sang mèo, không lây từ mèo sang chó hoặc mèo sang người. Nên các bạn có thể yên tâm mà chăm sóc các con nhé.
Vài chia sẻ vậy thôi, hy vọng sẽ có ích cho mọi người. Luôn cầu mong sức khỏe và may mắn để các con có thể vượt qua bệnh tật.
Nguồn: Ann Ngo