Ngày tết, mọi thứ đều rất bận rộn từ trước tết và sau tết. Trước tết, mẹ và mọi người chuẩn bị đồ ăn, đồ uống, sắm sửa bánh kẹo, dọn dẹp nhà cửa… Sau tết gia đình bận vì tiếp khách, thăm họ hàng, rồi làm cơm thiết đãi. Một điều đặc trưng nhất mỗi ngày tết đó là mỗi sáng ta thường phải làm mâm cơm cúng tổ tiên thay vì làm những bữa sáng hàng ngày. Ta cùng tìm hiểu “bữa sáng ngày tết” gồm những món gì nhé.
1. Mâm cơm cúng ngày tết
Sau đêm giao thừa, người trẻ thì trở về sau màn ngắm pháo hoa, người lớn thì từ chùa, đình đi về nhà. Năm nay khác, thời tiết không mưa như năm ngoái nhưng do Covid, đa số các gia đình ở nhà thắp hương cúng rồi xem TV. Sáng mùng 1, nhà nào dậy sớm chắc cũng khoảng 8h, và người dậy sớm nhất vẫn luôn là mẹ. Mâm cơm cúng mùng 1 cũng đơn giản, thường có 5 món:
- Nem rán
- Bánh chưng
- Rau củ luộc,
- Đĩa giò lụa và giò tai,
- Bát canh măng.
Tuỳ thuộc vào thói quen của mỗi nhà mà mâm cơm sẽ mỗi khác. Không nhất thiết phải y hệt như nhau nhưng chắc chắn có 3 món không thể thiếu đó là: nem rán, bánh chưng và bát canh măng. Có thể có đĩa gà luộc lá chanh, đĩa hành muối… đó là những món đặc trưng và phổ biến theo từng vùng miền.
Mọi buổi sáng đều như vậy: mùng 1, mùng 2, mùng 3… cho đến khi gia chủ làm lễ hoá vàng. Việc làm cơm cúng vào mỗi ngày tết đó là mời tổ tiên, các chư vị thần linh vào những ngày đầu năm mới. Sau khi hoá vàng đó cũng là dịp mời các vị thần linh trở lại làm việc, kết thúc chuỗi ngày ăn mừng đón năm mới. Mâm cỗ hoá vàng thì cũng tương tự các món đó. Điểm khác nhau chủ yếu giữa các mâm cơm cúng này đó là “bài văn khấn”. Mỗi mâm, mỗi dịp đều khác.
2. Bữa sáng ngày tết
Khác với bữa sáng hàng ngày, ngày tết chúng ta ăn theo món sau khi thắp hương. Có bánh chưng, có giò, hành muối… và chắc chắn ăn sáng khá muộn. Thường là ăn bữa trưa luôn. Với các bạn sinh viên thì chả cứ ngày tết mới gộp bữa ăn sáng với bữa ăn trưa làm một. Vậy nên việc ăn sáng ngày tết nó thú vị như vậy đó. Không chỉ có 1 món xôi, hay bánh mỳ, không có phở… mà là một mâm cơm hoàn chỉnh với đa dạng các món. Tết hiện đại, các hàng quán cũng mở khá sớm, có hàng mùng 2 thậm chí chiều mùng 1 đã mở cửa đón khách ăn. Năm nay đánh dấu mốc Covid năm 2, hàng quán cũng bị hạn chế nhiều, mọi người đi du xuân cũng ít đi. Cái lợi của nó (đa số), mọi gia đình đều trân trọng hơn, hưởng thụ những ngày ở bên nhau, tình cảm gia đình cũng gắn kết hơn nhiều.
Bữa cơm ngày tết là vậy đó. Nhiều người kêu vất vả, đúng nó vất vả thật vì hôm nào cũng phải làm cơm cúng. Nhưng đó mới là tết, sự vất vả nó đến từ sự vô tâm của thành viên trong gia đình khi chỉ có 1 người làm. Tết sẽ vui hơn khi mọi người cùng nhau chia sẻ, bớt đi những quan niệm cổ hủ, những lễ nghi không cần thiết hay đơn giản là sống thoáng hơn, hưởng thụ những ngày nghỉ vô giá này.