Các quan niệm cho rằng ăn trước khi ngủ sẽ khiến bạn tăng cân bắt nguồn từ các nghiên cứu trên động vật. Nghiên cứu này cho thấy cơ thể có thể sử dụng nhiều lượng calo tiêu thụ ở một số thời điểm nhất định trong ngày.
Một số nhà nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng, ăn vào ban đêm đi ngược lại nhịp sinh học hàng ngày. Nhịp sinh học là chu kỳ 24 giờ, khi đó cơ thể sẽ có những phản ứng cho biết khi nào bạn nên ngủ, ăn và thức.
Theo nhịp sinh học của con người, ban đêm là để nghỉ ngơi và không ăn uống. Thật vậy, một số nghiên cứu động vật ủng hộ giả thuyết này. Những con chuột ăn trái ngược với nhịp sinh học của chúng tăng cân đáng kể so với những con chuột chỉ ăn trong giờ thức dậy, ngay cả khi chúng ăn cùng một lượng thức ăn. Tuy nhiên, không phải tất cả các nghiên cứu ở người đều ủng hộ quan niệm này. Trên thực tế, các nghiên cứu ở người chỉ ra rằng nó không nhất thiết là thời điểm bạn ăn, mà là bạn ăn bao nhiêu mới là vấn đề.
Ví dụ, một nghiên cứu ở hơn 1600 trẻ em không tìm thấy mối liên hệ nào giữa việc ăn bữa tối sau 8 giờ tối và việc tăng cân quá mức. Trong nghiên cứu này, những người ăn vào thời gian muộn hơn dường như không tiêu thụ lượng nhiều calo hơn.
Tuy nhiên, khi các nhà nghiên cứu theo dõi thói quen ăn uống của 52 người trưởng thành, họ phát hiện ra rằng những người ăn quá 8 giờ tối, tiêu thụ tổng lượng calo nhiều hơn những người ăn vào thời điểm sớm hơn trước đó. Lượng calo tiêu thụ thêm của những người ăn muộn có thể dẫn đến tăng cân theo thời gian.
Có thể nói, khi tổng lượng calo tiêu thụ nằm trong giới hạn nhu cầu hàng ngày dinh dưỡng của cơ thể thì việc tăng cân dường như không phải xuất phát từ nguyên nhân duy nhất là ăn vào ban đêm. Mặc dù một số nghiên cứu trên động vật đã cho thấy mối liên kết việc ăn vào ban đêm có thể gây tăng cân, nhưng các nghiên cứu ở người cho thấy rằng ăn vượt quá nhu cầu calo hàng ngày của bạn mới dẫn đến tăng cân, không liên quan đến thời gian bạn ăn trong ngày.