Tải nội dung truyền thông đa phương tiện có sẵn tại đây
NEW YORK/HÀ NỘI ngày 22 tháng 9 năm 2021 – Theo một báo cáo mới công bố của UNICEF, trẻ em dưới 2 tuổi đang không được cung cấp đủ lương thực và dinh dưỡng cần thiết để tăng trưởng và phát triển tốt, dẫn tới những tác hại không phục hồi đối với sự phát triển của các em.
Thực trạng suy dinh dưỡng ở trẻ em trên thế giới
“Nuôi để thất bại? Khủng hoảng chế độ dinh dưỡng cho trẻ ở giai đoạn đầu đời” – báo cáo được công bố trước thềm Hội nghị Thượng đỉnh về Hệ thống Lương thực của Liên Hợp Quốc diễn ra trong tuần này – khuyến cáo rằng sự gia tăng các vấn đề như nghèo đói, bất bình đẳng, xung đột, thảm họa khí hậu và những tình trạng khẩn cấp về y tế như đại dịch COVID-19, là những yếu tố dẫn tới cuộc khủng hoảng về dinh dưỡng đang diễn ra đối với trẻ nhỏ trên thế giới. Tình trạng này gần như không có sự cải thiện nào trong một thập kỷ qua.
“ Báo cáo chỉ ra rằng: Điều tồi tệ nhất đang xảy ra đó chính là hàng triệu trẻ nhỏ đang được nuôi lớn để thất bại”, Giám đốc Điều hành UNICEF Henrietta Fore cho biết. “Việc hấp thụ không đủ chất dinh dưỡng trong 2 năm đầu đời có thể gây ra những tổn hại không thể khắc phục đối với cơ thể và não bộ đang phát triển rất nhanh của trẻ nhỏ, ảnh hưởng tới việc học tập, triển vọng nghề nghiệp và tương lai của các em. Dù chúng ta đã nhận thức được điều này từ lâu, song chỉ có rất ít sự cải thiện trong việc mang tới cho trẻ nhỏ nguồn lương thực an toàn và một chế độ dinh dưỡng phù hợp. Trên thực tế, những gián đoạn do đại dịch COVID-19 gây ra có thể khiến tình trạng này trầm trọng hơn”.
Một báo cáo phân tích trên phạm vi 91 quốc gia cho thấy, chỉ một nửa số trẻ em từ 6-23 tháng tuổi được ăn đủ số bữa ăn tối thiểu được khuyến nghị trong ngày, trong khi đó chỉ 1/3 số trẻ nhỏ được ăn đủ số nhóm lương tối thiểu cho sự phát triển của các em. Phân tích sâu hơn về 50 quốc gia cho thấy, tình trạng cho trẻ ăn uống kém dinh dưỡng đã tồn tại trong suốt một thập kỷ qua.
Báo cáo cũng chỉ ra rằng, đại dịch COVID-19 không chỉ tiếp tục làm gián đoạn những dịch vụ thiết yếu và đẩy nhiều gia đình vào cảnh nghèo đói mà còn ảnh hưởng tới cách nuôi con của các gia đình. Ví dụ, theo một cuộc khảo sát các hộ gia đình sống tại khu vực thành thị ở Jakarta, một nửa số hộ tham gia buộc phải cắt giảm hoạt động mua sắm những loại lương thực, thực phẩm dinh dưỡng. Việc này dẫn tới việc số trẻ em được ăn đủ số nhóm thực phẩm tối thiểu (theo khuyến nghị năm 2020), đã giảm 1/3 so với năm 2018.
Trẻ em sẽ phải gánh chịu những hệ lụy từ chế độ ăn uống thiếu dinh dưỡng trong suốt cuộc đời. Việc hấp thụ không đầy đủ các chất dinh dưỡng có trong rau củ, trái cây, trứng, cá và thịt để hỗ trợ tăng trưởng khi còn nhỏ khiến trẻ phải đối mặt với nguy cơ kém phát triển trí não, khả năng học tập yếu kém,suy giảm hệ miễn dịch, tăng nguy cơ nhiễm trùng và nguy cơ tử vong.
Trẻ em dưới 2 tuổi là nhóm dễ bị ảnh hưởng nhất đối với tất cả các dạng của bệnh suy dinh dưỡng – bao gồm thấp còi, gầy còm, thiếu vi chất dinh dưỡng và thừa cân, béo phì. Vì đây là lứa tuổi trẻ có nhu cầu dinh dưỡng trên mỗi kilogram cân nặng cao nhất trong đời.
UNICEF ước tính rằng hơn một nửa số trẻ em dưới 5 tuổi trên thế giới bị mắc bệnh suy dinh dưỡng (thể gầy còm) – khoảng 23 triệu trong số đó là trẻ dưới 2 tuổi, và tỷ lệ suy dinh dưỡng thể thấp còi tăng nhanh đối với nhóm trẻ từ 6 tháng tới 2 tuổi do chế độ ăn của trẻ không theo kịp nhu cầu dinh dưỡng ngày càng lớn của các em.
Theo báo cáo, trẻ em từ 6-23 tháng tuổi sống ở khu vực nông thôn hoặc trong các hộ kinh tế kém thường có chế độ ăn uống kém hơn so với những trẻ em cùng độ tuổi tại khu vực thành thị hoặc sống trong những hộ khá giả hơn. Ví dụ, vào năm 2020, tỷ lệ trẻ em được cung cấp tối thiểu số nhóm thực phẩm được khuyến nghị ở khu vực thành thị (39%) cao gấp đôi so với ở khu vực nông thôn (23%).
Những con số tại Việt Nam
Tại Việt Nam, “Báo cáo Phân tích Toàn cảnh về Thực phẩm bổ sung” năm 2019 cho thấy, hơn 50% trẻ sơ sinh được cho ăn bổ sung quá sớm (trước sáu tháng tuổi). Trong khi đó, hơn 1/3 trẻ từ 6-23 tháng tuổi không được ăn đủ số bữa ăn tối thiểu trong một ngày.18% trong số này không được ăn các thức ăn đa dạng từ các nhóm thực phẩm cần thiết cho sự phát triển. Hơn 1/5 tổng số trẻ em không được ăn đủ lượng Vitamin A cần thiết cho việc tăng cường và phát triển hệ miễn dịch (trứng, rau cam, rau lá xanh) . 14% không được ăn các thực phẩm giàu chất sắt trong chế độ ăn hàng ngày. Những trẻ em nghèo và những trẻ em sống ở vùng sâu vùng xa là nhóm có ít khả năng được ăn bổ sung đầy đủ nhất. Theo Tổng Điều tra Dinh dưỡng Quốc gia năm 2019, khoảng 42% trẻ em từ 6-23 tháng tuổi ở Việt Nam có chế độ ăn đúng và đủ. Tuy nhiên, con số này ở các vùng nông thôn và miền núi chỉ đạt gần 30%, ở Tây Nguyên là 23%.
“Đại dịch COVID-19 đã tác động đến nhiều gia đình Việt Nam, đẩy họ rơi vào cảnh nghèo đói, gây khó khăn trong việc đảm bảo đủ lương thực, thực phẩm cũng như đảm bảo chất lượng thực phẩm trong việc cung cấp đủ dưỡng chất cho quá trình phát triển thể chất và nhận thức của trẻ. Đáng buồn hơn là những nỗ lực nhằm giúp hàng triệu trẻ em khó khăn tiếp cận được các dịch vụ dinh dưỡng thiết yếu đã bị gián đoạn. Trong giai đoạn đầy thách thức này, các biện pháp hỗ trợ tài chính của Chính phủ cho các gia đình cần được tinh gọn và nhân rộng,để giúp các gia đình có thể đảm bảo bữa ăn đủ dinh dưỡng cho mọi trẻ em ”, bà Rana Flowers, Trưởng đại diện UNICEF tại Việt Nam phát biểu.
Những khuyến cáo của UNICEF về chế độ dinh dưỡng cho trẻ nhỏ
Để mọi trẻ em có một chế độ ăn uống đủ dinh dưỡng, an toàn với chi phí phải chăng, báo cáo kêu gọi các chính phủ, các nhà tài trợ, tổ chức xã hội dân sự và tổ chức phát triển cùng chung tay chuyển đổi hệ thống lương thực, y tế và bảo trợ xã hội bằng cách thực hiện những hành động chính sau đây:
Báo cáo chỉ ra rằng, các vấn đề này hoàn toàn có thể giải quyết bằng đầu tư. Ví dụ, ở khu vực Mỹ Latinh và Caribe, gần 2/3 (62%) trẻ em từ 6-23 tháng tuổi được hưởng một chế độ ăn uống đáp ứng tối thiểu đa dạng thực phẩm, trong khi con số này ở Đông và Nam Phi là 24%, Phương Tây và Trung Phi là 21% và Nam Á là 19%. Điều này đồng nghĩa với việc chưa đầy một phần tư số trẻ nhỏ có một chế độ ăn uống đa dạng ở mức tối thiểu. Ở tất cả các khu vực, cần thêm sự đầu tư để đảm bảo rằng tất cả trẻ em đều được hưởng lợi từ những chế độ ăn uống đa dạng thực phẩm, để phòng ngừa tất cả các dạng suy dinh dưỡng và giúp các em được tăng trưởng, phát triển và học tập với tối đa tiềm năng tối đa của bản thân.
Giám đốc Điều hành UNICEF cũng chia sẻ rằng: “Trẻ em không thể sống hoặc phát triển chỉ bằng calo. Chỉ bằng cách chung tay cùng các chính phủ, khối tư nhân, các tổ chức xã hội dân sự, các đối tác phát triển, các mạnh thường quân và các gia đình, chúng ta mới có thể chuyển đổi hệ thống lương thực và mang tới chế độ ăn uống bổ dưỡng, an toàn với chi phí phải chăng cho mọi trẻ em. Hội nghị Thượng đỉnh về Hệ thống Lương thực của Liên Hợp Quốc sắp tới là cơ hội quan trọng để tạo tiền đề phát triên cho các hệ thống lương thực trên toàn cầu, nhằm đáp ứng nhu cầu của tất cả trẻ em”.
###
Lưu ý cho biên tập
Dữ liệu định lượng về hiện trạng, xu hướng và sự bất bình đẳng trong chế độ ăn của trẻ nhỏ được trình bày trong báo cáo này được lấy từ cơ sở dữ liệu toàn cầu của UNICEF, trong đó chỉ bao gồm dữ liệu có thể so sánh quốc tế và thống kê chính xác. Cơ sở dữ liệu toàn cầu của UNICEF bao gồm dữ liệu từ 607 cuộc khảo sát đại diện quốc gia được thực hiện tại 135 quốc gia và vùng lãnh thổ, đại diện cho hơn 90% tổng số trẻ em dưới 2 tuổi trên toàn cầu.
Thông tin về Hội nghị Thượng đỉnh về Hệ thống Lương thực 2021 của Liên Hợp Quốc
Trong Ngày Lương thực Thế giới diễn ra vào tháng 10/2020, Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres đã tuyên bố về việc tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh về Hệ thống Lương thực của Liên Hợp Quốc như một phần của Thập kỷ Hành động nhằm đạt được các Mục tiêu Phát triển Bền vững đến năm 2030. Mục tiêu của Hội nghị Thượng đỉnh là mang lại tiến bộ cho tất cả 17 Mục tiêu Phát triển Bền vững thông qua cách tiếp cận hệ thống lương thực, tận dụng tính liên kết của các hệ thống lương thực trước những thách thức toàn cầu như nạn đói, biến đổi khí hậu, tình trạng nghèo và bất bình đẳng. Các thông tin về Hội nghị Thượng đỉnh về Hệ thống Lương thực 2021 của Liên Hợp Quốc có tại địa chỉ https://www.un.org/food-systems-summit
Cần thêm thông tin, mời liên hệ:
- Nguyễn Thị Thanh Hương, UNICEF Việt Nam, 84-24-38500225; +84-904154678; email: ntthuong@unicef.org