Ngày nay ăn chay đã trở thành xu hướng phổ biến ở nhiều nước trên thế giới. Vì nhiều lý do người ta ăn chay theo quan niệm tôn giáo hoặc mong muốn tinh thần an lạc và vui tươi. Phát triển một chế độ ăn uống khoa học dựa theo tháp dinh dưỡng ăn chay giúp tăng cường sức khỏe và kéo dài tuổi thọ của bạn.
- 5 nguyên tắc dinh dưỡng cho bà bầu ăn chay trường
- Lưu ý khi ăn chay: Bật mí những điều chưa biết
Các chế độ ăn chay phổ biến hiện nay
Tùy theo mỗi quốc gia, mỗi quan niệm tôn giáo mà hình thành nên nhiều kiểu ăn chay khác nhau. Dựa vào thành phần dinh dưỡng, quy tụ lại có 4 chế độ ăn chay phổ biến sau:
- Ăn chay thuần túy. Kiêng tất cả thực phẩm xuất phát từ nguồn gốc động vật. Không ăn thịt, cá, gia cầm, trứng, sữa và các chế phẩm từ sữa.
- Ăn chay có sữa (lacto): có thể ăn các sản phẩm từ sữa nhưng không ăn trứng.
- Ăn chay có trứng (hay còn gọi là ovo): có thể ăn trứng nhưng không ăn các sản phẩm từ sữa.
- Ăn chay có cả sữa và trứng (ovo-lacto): có thể ăn một số sản phẩm từ động vật hoặc từ sữa như trứng, sữa và mật ong.
Ngoài ra dựa vào thời gian ăn chay, chúng ta thường thấy có 2 kiểu: ăn chay trường (ăn chay hoàn toàn) và ăn chay bán phần.
Lợi ích sức khỏe của việc ăn chay
Theo khuyến nghĩ từ các chuyên gia Mỹ, ăn chay là một trong những cách phòng chống bệnh mãn tính hiệu quả. Dựa vào tháp dinh dưỡng ăn chay khoa học, ta có một chế độ ăn uống ít axit béo bão hòa, ít cholesterol, nhiều vitamin và chất chống oxy hóa. Người ăn chay luôn có lượng LDL-cholesterol thấp và HDL-cholesterol cao, nhờ đó mà cơ thể của họ có thể phòng ngừa được chứng xơ vữa mạch máu và nhiều căn bệnh về tim mạch khác như: bệnh mạch vành, cao huyết áp… Các món ăn chay thường giàu chất xơ, vitamin, khoáng chất… đây là những dưỡng chất vô cùng lành tính, thanh lọc cơ thể bạn, thải bớt những chất độc ứ đọng trong cơ thể để bạn có thể sống khỏe mạnh và kéo dài tuổi thọ hơn.
Với chế độ ăn uống ít chất béo, mà lại nhiều chất bột đường hấp thu chậm, người ăn chay sẽ tránh béo phì hiệu quả. Hơn nữa, người ăn chay có khuynh hướng ít bị viêm ruột thừa, ung thư đại tràng, trĩ và giãn tĩnh mạch chi hơn so với người khác.
Tháp dinh dưỡng ăn chay
Có không ít trường hợp ăn chay mất cân đối dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng, còi xương, cơ thể thiếu chất, sức khỏe yếu và hay mắc bệnh nhiễm trùng. Vì lý do đó, bạn cần biết cách xây dựng chế độ ăn chay lành mạnh và đáp ứng đủ dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể dựa vào tháp dinh dưỡng.
Theo tháp dinh dưỡng ăn chay được sử dụng nhiều hiện nay, khẩu phần ăn trong ngày cần có: 6-10 phần ngũ cốc, 2-4 phần rau xanh, 1-2 phần trái cây và 1-2 phần trái cây khô, 3 phần sữa hoặc các sản phầm từ sữa (nếu theo chế độ ăn chay được dùng sữa), 2-3 phần các loại hạt hoặc đậu hủ, 2-3 muỗng dầu ăn. Một chế độ ăn chay hợp lý đảm bảo 4 nguồn dinh dưỡng: protein, canxi, lipid, sắt, kẽm và vitamin B12.