Axit uric là một chất hóa học được tìm thấy trong máu, được hình thành khi phá vỡ purin. Axit uric trong cơ thể có nguồn gốc nội sinh và ngoại sinh. Khi các tế bào chết đi, nhân tế bào sẽ bị phá hủy và chuyển hóa thành axit uric nội sinh. Mặt khác, các loại thực phẩm như thị, cá, phủ tạng động vật, … là nguồn cung cấp axit uric ngoại sinh.
Hằng ngày, lượng axit uric dư thừa sẽ được đào thải ra ngoài qua nước tiểu, phân và mồ hôi. Nồng độ axit uric máu vào khoảng 420 micromol/lít ở nam và 360 micromol/lít ở nữ. Khi nồng độ axit uric vượt qua ngưỡng này được gọi là tăng axit uric máu.
Axit uric máu cao có thể do các nguyên nhân sau:
- Di truyền: Theo các nghiên cứu, hội chứng Lesch-Nyhan do khiếm khuyết gen tạo ra một loại protein có vai trò đào thải axit uric ra khỏi cơ thể; không có enzyme này có thể dẫn đến tăng axit uric và gây ra bệnh gout.
- Tăng chuyển hóa purin: Những người có khối u phát triển nhanh như u đa bào, ung thư di căn, bệnh bạch cầu, … có thể có tình trạng tăng axit uric máu. Hội chứng phân tách khối u khi hóa trị liệu cũng có thể làm tăng axit uric máu.
- Giải thải trừ axit uric: Thường gặp ở người có bệnh thận mãn tính, thận mất khả năng lọc và loại bỏ các chất thải ra ngoài cơ thể. Bên cạnh đó, các bệnh nội tiết hoặc trao đổi chất cũng có thể làm giảm bài tiết axit uric.
- Chế độ dinh dưỡng: Ăn quá nhiều thực phẩm chứa nhiều purin có thể dẫn đến tăng axit uric máu. Các loại thực phẩm đó là nội tạng động vật, thịt đỏ, gia cầm, hải sản, nấm men, bia, …
- Các nguyên nhân khác có thể làm tăng axit uric máu là đường máu cao, suy giáp, huyết áp cao, béo phì, phơi nhiễm chì, thuốc trừ sâu, sử dụng rượu, thuốc chữa bệnh, …