Đáp ứng đủ nhu cầu: Không có bất kỳ một loại thực phẩm đơn lẻ trong tự nhiên nào lại có đầy đủ các chất dinh dưỡng đáp ứng cho nhu cầu cơ thể, ngoại trừ sữa mẹ là có đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết đáp ứng cho nhu cầu dinh dưỡng của em bé trước 6 tháng tuổi; sau 6 tháng, em bé mới bắt đầu phải tập ăn thêm thức ăn bên ngoài (trong hình trên, sữa mẹ được đặt vào trung tâm của ô vuông 4 nhóm chất dinh dưỡng). Vì thế, muốn đáp ứng đầy đủ nhu cầu các chất dinh dưỡng cho cơ thể thì chúng ta cần ăn đa dạng về chủng loại thực phẩm và đủ về khối lượng thực phẩm.
Cân đối các chất dinh dưỡng: đó là sự cân đối giữa các nhóm chất dinh dưỡng (cân đối không có nghĩa là các chất dinh dưỡng phải bằng nhau về khối lượng, mà cân đối là so với nhu cầu của cơ thể, theo các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo); ngay cả trong 1 nhóm chất dinh dưỡng, như nhóm chất đạm (protein), chúng ta nên ăn cả các thực phẩm giàu protein động vật (như thịt, cá, trứng, sữa, tôm, cua, ốc, ếch…) và các thực phẩm giàu protein thực vật (như các loại đậu, đỗ, lạc, vừng…), hoặc nhóm chất béo (lipid) cũng thế, bên cạnh việc ăn các loại mỡ động vật thì cũng nên phối hợp ăn cả các loại dầu ăn có nguồn gốc thực vật (như dầu ăn ép từ các loại vừng, lạc, đậu tương). Việc phối hợp trên đây cũng dựa trên khuyến cáo của các nhà dinh dưỡng, cụ thể:
Các chuyên gia dinh dưỡng đã nghiên cứu và đưa ra khuyến nghị về tỷ lệ protein động vật so với protein tổng số (Pđộng vật/ Ptổng số) cho mỗi nhóm tuổi như sau:
- Nhóm tuổi từ 6 – 9 tuổi: tỷ lệ protein động vật so với protein tổng số >50% (Pđộng vật/ Ptổng số >50). Có nghĩa là, ở nhóm tuổi này (và nói chung, ở trẻ em dưới 10 tuổi) thì cần ưu tiên thức ăn giàu protein nguồn gốc động vật hơn là thức ăn giàu protein nguồn gốc thực vật, tối thiểu lượng protein nguồn gốc động vật phải chiếm >50% so với tổng lượng protein trong khẩu phần ăn hàng ngày.
- Nhóm tuổi từ 10 – 19 tuổi: tỷ lệ protein động vật so với protein tổng số >35% (Pđộng vật/ Ptổng số >35). Nhóm tuổi này, thức ăn giàu protein có nguồn gốc động vật phải có tỷ lệ ít nhất là >35% so với tổng lượng protein trong khẩu phần ăn hàng ngày.
- Nhóm người trưởng thành: tỷ lệ protein động vật so với protein tổng số >30% (Pđộng vật/ Ptổng số >30). Nhóm tuổi này, thức ăn giàu protein có nguồn gốc động vật phải có tỷ lệ ít nhất là >30% so với tổng lượng protein trong khẩu phần ăn hàng ngày.
Cân đối về lipid: nên có cả lipid động vật (mỡ động vật) cả lipid thực vật (gồm dầu ăn các loại, vừng, lạc, đậu tương); với trẻ nhỏ lượng lipid động vật không nên vượt quá 70% tổng số lipid có trong khẩu phần, với người trưởng thành không nên vượt quá 60%.
Tóm lại: Trong bữa ăn gia đình, chúng ta nên ăn cả các thực phẩm giàu chất đạm, chất béo có nguồn gốc động vật (như thịt, cá, trứng, sữa, tôm, cua, ốc, ếch…) và các thực phẩm giàu chất đạm, chất béo có nguồn gốc thực vật (như các loại đậu, đỗ, lạc, vừng…) để nâng cao tính đa dạng trong tiêu thụ thực phẩm, góp phần bảo đảm khẩu phần ăn dinh dưỡng hợp lý các em nhé.