Bà Bùi Thị Nga (ở Hà Nội) bắt đầu làm vườn trồng rau từ khi chuyển sang ở nhà riêng vào năm 2000. Ba năm sau, khi sửa lại nhà, bà tiến hành cải tạo sân thượng để quy hoạch vườn khoa học và trồng rau hiệu quả hơn. Người phụ nữ U60 mong muốn có khu vườn tràn ngập rau trái sạch, đảm bảo an toàn cho gia đình, đồng thời tự tạo niềm vui để bản thân có thể thư giãn dịp cuối tuần.
Sân thượng nằm trên tầng 4, có diện tích 50m2. Bà Nga dành 10m2 để trồng cây cảnh, còn khu vực trồng rau rộng 30m2. Diện tích còn lại dùng làm tum và lối đi.Để tiết kiệm diện tích và tối ưu không gian, bà không làm mái che cho vườn rau mà thiết kế lắp giàn trồng cây thân leo như bầu, bí, mướp, su su… Giải pháp này vừa giúp nữ gia chủ trồng được nhiều loại rau trái, vừa tạo bóng mát che chắn cho các chậu rau phía dưới khỏi nắng nóng vào mùa hè và sương giá vào mùa đông.Dưới sàn, bà thiết kế 4 hàng chậu để trồng rau theo mùa. Mùa hè, trong vườn chủ yếu có rau dền, mồng tơi, rau muống, rau bí,… và nhiều rau gia vị như gừng, húng quế, ớt,…Còn mùa đông, gia chủ trồng các loại rau như rau cải nhiều loại, xà lách, rau mùi, cải cúc, súp lơ,…Bà còn trồng thêm su hào, bắp cải, xà lách, hành, hẹ và rau cải làn vào các chậu rồi treo lên hai bên hàng rào của vườn. Cách làm này vừa khắc phục nhược điểm diện tích hẹp, tận dụng không gian trên cao, vừa góp phần gia tăng lượng rau trồng được mà vẫn đảm bảo tính thẩm mỹ cho vườn.Tuy làm vườn “trên cao” có điểm khác biệt so với vườn dưới mặt đất nhưng cô Nga không gặp quá nhiều khó khăn nhờ có niềm đam mê trồng trọt từ nhỏ và từng dành thời gian tìm hiểu trước về các loại rau trồng theo mùa.
“Khu vườn được thiết kế theo phương pháp truyền thống là trồng bằng đất sạch. Cách trồng này thuận tiện và dễ làm hơn. Nguyên vật liệu dễ mua, dễ tìm kiếm, có thể tận dụng từ đất trống quanh địa phương sinh sống. Riêng phân bón hữu cơ, tôi xin được từ trang trại nuôi gà của các em dưới quê”, chủ nhân khu vườn chia sẻ.
Một yếu tố khác giúp người phụ nữ U70 làm vườn sân thượng hiệu quả là đất tơi xốp và sử dụng các chậu nhựa thông minh được sản xuất trong nước. Loại chậu này vừa có giá thành phù hợp lại bền, thiết kế hợp lý nên dễ dàng di chuyển, thay đổi vị trí khi cần.Thời gian đầu, vườn rau “trên cao” của gia đình cô Nga cũng gặp tình trạng rau bị sâu bọ, các loại ốc phá hoại. Sau khi tìm hiểu và tham khảo kinh nghiệm từ những người có cùng đam mê trên mạng xã hội, cô đã áp dụng cách làm nước enzyme và các dung dịch sinh học để diệt côn trùng hại rau. Nhờ thế mà khu vườn xanh tốt hơn, không còn gặp tình trạng tương tự.
“Vì sân thượng ở trên tầng 4 nên lúc mới làm vườn, việc khuân vác các nguyên vật liệu như đất, chậu, giá sắt khá vất vả. Nhưng tôi cứ làm từ từ, mỗi lúc một ít nên tiết kiệm công sức hơn và cuối cùng đã tạo lên được khu vườn nhỏ, bốn mùa đều có rau quả xanh mát phục vụ gia đình”, cô Nga nói.
Mỗi loại rau đều có cách chăm bón khác nhau. Với các loại rau ngắn ngày, gia chủ gieo một lần rồi nhổ hết và không cần bón thúc. Riêng giống dài ngày như cải mào gà, bắp cải, súp lơ, su hào… sẽ tăng cường tưới dinh dưỡng và bón thúc để cung cấp đủ chất nuôi cây.Đặc biệt với các loại cây ăn quả như bầu, bí, mướp hay su su… cần chú ý cung cấp đủ nước và dinh dưỡng để cây phát triển khỏe mạnh, đậu sai quả và quả nhanh to, đạt chất lượng.
“Tôi không cho đầy đất vào thùng ngay từ ban đầu mà chỉ sử dụng ⅓ lượng đất, sau đó bón lót, bổ sung dần để rễ cây không bị nén chặt và phát triển thuận lợi. Trồng cây lấy quả trong thùng xốp có hạn chế là ít đất nên khi cây leo lên giàn, tôi trộn sẵn đất với phân hữu cơ như phân gà, trùn quế và phân lân theo tỉ lệ 1/1. Mỗi tuần, tôi rắc thêm 1-2 nắm đất nhỏ xung quanh gốc để cây luôn có đủ dinh dưỡng nuôi quả và xanh tốt”, gia chủ tiết lộ.
Sau mỗi vụ thu hoạch, bà Nga lại làm sạch vườn, xới và phơi đất dưới trời nắng tầm 1 tuần. Sau đó trộn phân bón vào đất để chuẩn bị cho đợt trồng lứa mới. Bà cũng cho hay, ngoài kinh nghiệm, kiến thức thì đam mê cũng là yếu tố quan trọng để làm vườn thành công.Ngoài vườn rau, gia chủ còn bố trí trồng nhiều hoa và cây cảnh. Hiện trong vườn có các loại cây xanh và hoa như cẩm cù, vạn liên thanh, lan nhện, lan vảy rồng, lan huệ, huệ mưa, bướm đêm, ngọc bút, lựu cảnh, ngọc trâm, nhài Nhật….
Mỗi sáng, bà dành 2 tiếng đồng hồ để chăm sóc vườn và thu hoạch rau trái, đồng thời tỉa bỏ lá già cho rau, xới gốc bón thêm phân và tưới dinh dưỡng cho chỗ rau vừa hái và tưới đẫm nước sạch cho cả vườn. Khi cây leo giàn có quả non, cô sẽ thụ phấn rồi lấy túi bọc lại, tỉa bỏ lá già cho cây đẻ nhánh.
Buổi chiều, bà dành 1 tiếng để tưới rau hoặc tưới dinh dưỡng cho vườn cây cảnh rồi bấm lá, tỉa cành, kiểm tra xem cây có bị sâu bệnh hay không. Thời điểm trồng rau mới, cô dành nhiều thời gian làm vườn hơn.
Nhờ được chăm sóc khoa học và kỹ lưỡng mà khu vườn sân thượng của gia đình cô Nga luôn xanh tốt, cho thu hoạch thường xuyên. Không chỉ có đủ nguồn rau trái sử dụng hàng ngày, gia chủ còn mang tặng thành quả lao động cho bạn bè, người thân và hàng xóm.Ngoài cung cấp rau trái sạch, khu vườn còn là góc thư giãn lý tưởng của gia đình cô Nga, đồng thời gắn kết các thành viên lại với nhau qua những buổi làm vườn hay sum họp trên sân thượng.“Cháu nội được theo bà lên vườn hái, tưới rau hàng ngày nên rất thích thú và học được cách làm vườn, phân biệt các loại rau hay khám phá thế giới tự nhiên. Cuối tuần, các con tôi lại thu xếp sang để thu hoạch và ngắm vườn còn ông xã thì chiều muộn nào cũng lên tưới rau và tập thể dục.
Sau khi nghỉ hưu, việc làm vườn còn giúp tôi cân bằng cuộc sống và vận động nhiều hơn để cơ thể không trì trệ và có thêm niềm vui. Tôi cũng học hỏi được nhiều kiến thức làm vườn thú vị, kết nối với những người bạn cùng đam mê. Đặc biệt trong những ngày thành phố giãn cách xã hội, vườn rau sân thượng còn là góc trốn dịch xanh mát, yên tĩnh của cả gia đình tôi”, cô Nga bày tỏ.
