Thực hiện Quyết định 02/2014/QĐ-UBND ngày 13/3/2014 của Ủy ban nhân dân tỉnh Điện Biên về ban hành chính sách hỗ trợ sản xuất nông-lâm nghiệp và thủy sản trên địa bàn, tháng 7/2017, Trạm Khuyến nông – khuyến ngư (nay là Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Mường Ảng) hỗ trợ gia đình ông Lò Văn Tình (xã Ẳng Tở) trồng 330 cây cam Vinh, 120 cây xoài Đài Loan và 150 cây bưởi da xanh theo hình thức nhà nước hỗ trợ 50% giống cây, gia đình đối ứng 50%.
Không khó để chúng tôi tìm đến khu vườn của ông Lò Văn Tình bởi nhiều năm trước, chính quyền xã và UBND huyện Mường Ảng coi mô hình trồng cây ăn quả của gia đình ông là “điển hình”, nhiều đoàn khách đến tham quan, học tập.
Tại báo cáo số 833/BC-UBND ngày 17/12/2021 của UBND huyện Mường Ảng về kết quả kiểm tra, làm rõ thông tin phản ánh việc hỗ trợ nhân dân giống cây ăn quả, nêu rõ: Chủ vườn Lò Văn Tình (xã Ẳng Tở) đăng ký mua giống xoài Đài Loan (120 cây), cam Vinh (330 cây) và bưởi da xanh (150 cây) được UBND huyện Mường Ảng phê duyệt hỗ trợ tại Quyết định số 1408/QĐ-UBND ngày 28/7/2017 về việc phê duyệt dự toán kinh phí hỗ trợ sản xuất nông-lâm nghiệp và thủy sản năm 2017 của Trạm Khuyến nông-khuyến ngư huyện.
Số cây giống này do ông Hoàng Mạnh Hùng, Phó Trưởng Trạm Khuyến nông- khuyến ngư (nay là Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp) liên hệ mua tại Hà Nội. Qua kiểm tra, trong tổng số 150 cây bưởi da xanh ban đầu có 25 cây bưởi diễn và 20 cây bưởi đường. Từ khi trồng và chăm sóc, cây sinh trưởng, phát triển bình thường, đến năm 2020, cây ra hoa, quả nhưng chất lượng quả không cao, mẫu mã không đẹp, quả nhỏ. Chính quyền huyện Mường Ảng kết luận nguyên nhân khiến bưởi da xanh hóa…bưởi “dại”: Về khách quan, chủ vườn trồng trên đất đồi, khô, độ ẩm thấp, để quả trên cây nhiều nên quả nhỏ, không mọng nước. Công tác phòng trừ bệnh ruồi vàng không kịp thời dẫn đến thối quả.
Về chủ quan, việc chỉ đạo, kiểm tra, theo dõi, hướng dẫn chủ vườn thực hiện chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh chưa thường xuyên, chưa kịp thời. Việc kiểm tra, hướng dẫn cho chủ vườn nhận biết giữa mắt ghép và mắt thực sinh để chăm sóc không cụ thể, rõ ràng từ khâu cấp giống đến kỹ thuật trồng nên khi ra quả, nhiều cây không phải bưởi da xanh.
UBND huyện Mường Ảng chỉ đạo, yêu cầu cá nhân ông Hoàng Mạnh Hùng có trách nhiệm cải tạo, lai ghép giống bưởi có chất lượng hoặc trồng lại những cây phát triển kém theo yêu cầu của gia đình chủ vườn; đền bù và chịu trách nhiệm số lượng cây bưởi diễn, bưởi đường (tổng số 45 cây) trong 3 năm. Toàn huyện Mường Ảng hiện có hơn 380ha cây ăn quả như cam, bưởi da xanh, xoài Đài Loan…Thời gian tới, UBND huyện sẽ chỉ đạo các cơ quan chuyên môn và chính quyền địa phương đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn chủ vườn thực hiện tốt biện pháp kỹ thuật trong trồng, chăm sóc, bảo vệ cây ăn quả theo từng giai đoạn phù hợp với tình hình sinh trưởng, phát triển của cây trồng. Đồng thời, huyện thực hiện rà soát, kiểm tra toàn bộ diện tích cây ăn quả đã hỗ trợ nhân dân thuộc các dự án trồng cây ăn quả từ năm 2017 để có giải pháp xử lý kỹ thuật đối với cây trồng kém hiệu quả (nếu có), góp phần nâng cao chất lượng, giá trị kinh tế của các loại cây ăn quả trên địa bàn./.